Woordenlijst

Sjabloon:Toon woordenlijst


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - 0 - 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - Alles

TermBetekenis
Tweewaardige logicaTweewaardige logica is dat deel van de propositielogica, waar men proposities bestudeert waarvan men onderstelt, dat ze slechts twee waarheidswaarden kunnen hebben; namelijk waar of onwaar (vals).
303 redirectEen redirect verwijst een internetgebruiker door naar een andere webpagina (URL).
5 sterren modelOm partijen die open data publiceren te stimuleren om hun data in een zo herbruikbaar mogelijk formaat beschikbaar te stellen, heeft Tim Berners-Lee een vijfsterrenmodel voorgesteld.
6 Sterren ModelNaast het 5 sterren model van Sir Tim Berners-Lee bestaat ook het 6 Sterren Model van Dimitri van Hees. Dit model is meer vanuit web ontwikkeling opgezet en vanuit een API-first gedachte. Het moet dan ook niet gezien worden als een vervanging van het 5 sterren model, maar als een aanvulling vanuit een andere invalshoek en met een iets ander doel.
AAA sloganAnyone can say Anything about Any topic (AAA), oftewel op internet mag iedereen zeggen wat hij wil over elk onderwerp (waardoor er dus ook nooit 1 waarheid kan zijn op het internet).
Agent rolesWithin the context of metadata.
AgileZie ook bij Scrum en LEAN.
AGROVOCAGROVOC, een letterwoord samengesteld uit Agriculture (landbouw) en Vocabulary (thesaurus), is een meertalige, gecontroleerde thesaurus die alle aandachtsgebieden van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties beslaat, zoals voedsel, landbouw, tuinbouw, bosbouw en visserij
AIArtficial Intelligence (AI)
AllegroGraphAllegroGraph® is a modern, high-performance, persistent graph database. AllegroGraph uses efficient memory utilization in combination with disk-based storage, enabling it to scale to billions of quads while maintaining superior performance. AllegroGraph supports SPARQL, RDFS++, and Prolog reasoning from numerous client applications.
AMvBAlgemene Maatregel van Bestuur (AMvB)
Data annotatieDenk aan annoteren van web pagina's, annoteren van wetgeving, etc. Zie ook Aanpak_Basisregistraties
Apache JenaA free and open source Java framework for building Semantic Web and Linked Data applications.
Apache KafkaKafka is a distributed, partitioned, replicated commit log service. It provides the functionality of a messaging system, but with a unique design.
Apache PigApache Pig is a platform for analyzing large data sets that consists of a high-level language for expressing data analysis programs, coupled with infrastructure for evaluating these programs. The salient property of Pig programs is that their structure is amenable to substantial parallelization, which in turns enables them to handle very large data sets.
API'sEen application programming interface (API) is een verzameling definities op basis waarvan een computerprogramma kan communiceren met een ander programma of onderdeel (meestal in de vorm van bibliotheken). Vaak vormen API's de scheiding tussen verschillende lagen van abstractie, zodat applicaties op een hoog niveau van abstractie kunnen werken en het minder abstracte werk uitbesteden aan andere programma's. Hierdoor hoeft bijvoorbeeld een tekenprogramma niet te weten hoe het de printer moet aansturen, maar roept het daarvoor een gespecialiseerd stuk software aan in een bibliotheek, via een afdruk-API.
API bibliotheekEen API bibliotheek of API catalogus is een overzicht van alle API's die organisatie aanbiedt aan ontwikkelaars, inclusief een korte handleiding, om de data (en services) die een organisatie aanbiedt makkelijker te kunnen gebruiken. Een goed voorbeeld is de API Console van Google: https://console.developers.google.com/apis/library?hl=nl
ArchiXLArchiXL is een onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd in enterprise- en IT-architectuur. Wij helpen organisaties bij het inrichten van hun informatievoorziening en het creëren van het noodzakelijke inzicht. Wij richten ons op organisaties in publieke en financiële sector. Vanuit ArchiXL Opleidingen bieden we praktijkgerichte opleidingen op het gebied van architectuur.
Awesome Semantic WebEen lijst van verschillende linked data en semantic web gerelateerde informatie
BARTOCDe Basel Register of Thesauri, Ontologies & Classifications (BARTOC) is een database van kennisorganisatie-systemen en KOS-gerelateerde registers, ontwikkeld door de Basel University Library in Zwitserland. Het belangrijkste doel is om zoveel mogelijk kennisorganisatie-systemen op één plaats op te sommen om een grotere zichtbaarheid te bereiken, de kenmerken ervan te markeren, ze doorzoekbaar en vergelijkbaar te maken en kennisuitwisseling te bevorderen. BARTOC omvat elke vorm van KOS uit elk domein, in elke taal, elke publicatie-indeling en elke vorm van toegankelijkheid.
Base entitiesWithin the context of CERIF. See also Linked entities.
BelastingdienstEen belastingdienst, ook wel fiscus genoemd, is een overheidsorgaan dat de heffing en inning van belasting voor een staat verzorgt. Het woord fiscus is afkomstig uit het Latijn en betekent mandje, in het bijzonder het mandje voor het ophalen van het belastinggeld. Later werd dit de benaming voor de staatskas.
BeveiligingscertificatenActie: nog een korte omschrijving toevoegen.
BGTBasisregistratie Grootschalige Topografie (BGT).
BIBusiness Intelligence (BI).
BigdataBigdata® is a horizontally scaled storage and computing fabric supporting optional transactions, very high concurrency, and very high aggregate IO rates. Bigdata® was designed from the ground up as a distributed database architecture running over clusters of 100s to 1000s of machines, but can also run in a high-performance single-server mode.
Bouw Informatie ModelBuilding Information Modelling (BIM) is een digitale representatie van alle fysieke en functionele kenmerken van een gebouw. Een BIM-model is een gedeelde kennisbron of bestand met informatie over het gebouw dat dient als een betrouwbare basis voor het nemen van besluiten tijdens de gehele levenscyclus van het gebouw.
BIRBaseline Informatiebeveiliging Rijksdienst (BIR)
BlueSkyWij staan voor het vereenvoudigen, flexibiliseren en vergroten van de toegevoegde waarde van uw informatie voorziening, Om dit te bereiken, kiezen wij voor oplossingen op basis van Data Driven Architecture. Data Driven Architecture gebruikt Linked Data als gegevens formaat. Dit optimaliseert het hergebruik van functies en de grafische weergave van gegevens. Zodat u: 1) Realtime inzicht krijgt in de ontwikkelingen in uw bedrijf, 2) Dezelfde applicatie gebruikt voor het verwerken van eigen gegevens als die van andere afdelingen / partijen (bv. in de waardeketen) en 3) De processen waarin nu excel of papieren wordt gebruikt kunt ondersteunen vanuit de centrale informatie voorziening.
BoekenBinnen onze PLDN context, boeken die over Linked Data gaan of inzoomen op een belangrijk onderwerp binnen Linked Data, zoals, semantisch modeleren, SPARQL of RDF validatie
BREBusiness Rules Engine (BRE).
Breadcrumb trailBroodkruimelnavigatie is een manier om een bezoeker van een webpagina duidelijk te maken waar hij zich precies bevindt op een hiërarchisch ingedeelde website
BruikbaarheidZie ook bij data usability en bij vindbaarheid.
Business rulesOok in relatie tot SPIN, SHACL en Schermvalidaties
CARMLCARML is een Java-bibliotheek die gestructureerde databronnen transformeert naar RDF op basis van een RML-mapping
Nederlandse ConceptenbibliotheekVoor efficiëntere BIM-processen wordt de CB-NL ontwikkeld, de Nederlandse Conceptenbibliotheek voor de gebouwde omgeving. De CB-NL (een initiatief van de BouwInformatieRaad (BIR)) wordt een digitale semantische bibliotheek: een verzameling van taaldefinities van objecten en ruimtes die uniformerend werken tussen bestaande standaarden, normen en object-/productbibliotheken. Deze bibliotheek wordt gratis toegankelijk via het internet. De CB-NL wordt de verbinder tussen bronnen, zoals die van RAW, STABU, NEN, IMGeo, ETIM en Rioned. Het is dus géén nieuwe producten- of objectenbibliotheek erbij, maar een intermediair tussen bestaande bibliotheken. De CB-NL is bruikbaar voor zowel B&U, GWW en Ruimtelijke Omgeving, gedurende de hele levenscyclus.
CEPComplex Event Processing (CEP).
CitySDKThe CitySDK Linked Data API is a linked data distribution platform. Developed by Waag Society, the distribution API is a component of the CitySDK toolkit. This toolkit supports the development of open and interoperable interfaces for open data and city services in eight European cities (Amsterdam, Helsinki, Manchester, Lisbon, Istanbul, Lamia, Rome and Barcelona). The CitySDK Linked Open Data Distribution API enables the distribution and linking of open data sets and city services. This website explains the distribution API. For a comprehensive overview of the complete CitySDK toolkit have a look at the CitySDK project homepage.
ClojureClojure is a dynamic, general-purpose programming language, combining the approachability and interactive development of a scripting language with an efficient and robust infrastructure for multithreaded programming. Clojure is a compiled language, yet remains completely dynamic – every feature supported by Clojure is supported at runtime. Clojure provides easy access to the Java frameworks, with optional type hints and type inference, to ensure that calls to Java can avoid reflection.
Closed World AssumptionClosed World Assumption (CWA). Zie ook bij Open World Assumption. Actie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
CMSContent Management Systeem (CMS).
Community profilesSee also national profiles.
ComunicaEen modulair framework voor het bevragen van Linked Data op het internet
Concept-based thesauriEen concept-based thesaurus is een digitale online thesaurus, waarbij termen als concepten worden gedefinieerd en die gebruik maakt van RDF-gebaseerde standaarden zoals SKOS en SKOS-XL om de structuur, inhoud en integriteitsregels van een thesaurus te definiëren
Content annotatieZie ook Data annotatie
Content curationZie ook bij Data curation.
ConTEXTLightweight Text Analytics using Linked Data. conTEXT allows to semantically analyze text corpora (such as blogs, RSS/Atom feeds, Facebook, G+, Twitter or SlideWiki.org decks) and provides novel ways for browsing and visualizing the results.
Continuous integrationContinuous integration (CI).
Core elementsWithin the context of metadata. Compared to extensions
Corona appsToepassing of app, die helpt om de Coronacrisis beter in kaart te brengen of die een oplossing biedt om de Coronacrisis versneld en meer efficient op te kunnen lossen.
Corona datasetsDatasets die gebruikt kunnen worden om de Coronacrisis beter in kaart te brengen en oplossingen te bedenken, die de Coronacrisis versneld kunnen helpen oplossen.
ProvinciesEen provincie is een deelgebied van een land met een eigen regionale regering
COVID-19 responsesIn deze 'lijst' staan de ons nu bekende initiatieven, die gebruik van Knowledge Graphs, Linked Data, Structured Data, Geodata en locatie-data en/of statistische data, die kunnen helpen om de situatie rondom het Coronavirus beter, gedetailleerder, overzichtelijker en meer samenhangend in kaart te brengen en om versneld goede oplossingen te kunnen bedenken om de Coronacrisis op te kunnen lossen.
COWCOW is een tool voor batchconversies van CSV-datasets naar RDF. Het maakt gebruik van een JSON Schema en de CSVW-standaard om CSV-bestanden op schaalbare wijze naar RDF te converteren.
Cross-border interoperabilitySee also cross-domain interoperability.
Cross-domain interoperabilitySee also cross-border interoperability.
CSSCascading Style Sheets (CSS).
CSVWCSV on the Web (CSVW) biedt een aantal richtlijnen en technologieen om relevante metadata over CSV-bestanden en andere soorten tabelaire data te kunnen definieren.
CubeVizCubeViz is a facetted browser for statistical data utilizing the RDF Data Cube vocabulary which is the state-of-the-art in representing statistical data in RDF. This vocabulary is compatible with SDMX and increasingly being adopted. Based on the vocabulary and the encoded Data Cube, CubeViz is generating a facetted browsing widget that can be used to filter interactively observations to be visualized in charts. Based on the selected structure, CubeViz offer beneficiary chart types and options which can be selected by users.
CultuurLINKOnline app voor het linken van SKOS-vocabulaires
CURLcURL is a command line tool for transferring data with URL syntax, supporting DICT, FILE, FTP, FTPS, Gopher, HTTP, HTTPS, IMAP, IMAPS, LDAP, LDAPS, POP3, POP3S, RTMP, RTSP, SCP, SFTP, SMTP, SMTPS, Telnet and TFTP. curl supports SSL certificates, HTTP POST, HTTP PUT, FTP uploading, HTTP form based upload, proxies, cookies, user+password authentication (Basic, Digest, NTLM, Negotiate, kerberos...), file transfer resume, proxy tunneling and a busload of other useful tricks.
Cyber-physical systemCyber-Physical System (CPS).
DACDecentralized Autonomous Corporation (DAC). See also DAO.
DataWeergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat
Data aggregatieActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
Data architectuurZie ook Data engineering
Data brokerData broker of Information broker
Data clusteringActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
Data companySteeds meer bedrijven positioneren zichzelf als een data company, zoals Google, Facebook, Siemens, etc, dus bedrijven die het maken, verwerken en aanbieden van data als hun primaire business taak zien. In Nederland zien we het Kadaster als een goed voorbeeld van een data company, maar als we dit breder trekken dan zou elke overheidsinstantie een data company kunnen en moeten zijn.
Data connectorsZie ook bridges.
Data consumersZie ook Data producers.
Data curationZie ook bij Content curation.
Data discoverabilityZie vindbaarheid.
Data driven architectureActie: Nog een korte omschrijving toevoegen, ook in relatie tot Big Data.
Data driven designZie ook Data driven architecture. Deze term wordt binnen een aantal contexten gebruikt. Bij uitgever O'Reilly in relatie tot boeken en online trainingen over dit onderwerp, bij ODPi in relatie tot het opstellen van een Big Data referentie architectuur en door Guy Kawasaki in relatie tot beter gebruik van social media voor communicatie doeleinden.
Data eigenaarschapIn het Engels Data ownership, oftewel hoe kun je ervoor zorgen dat een Data bron (een Data producer) 1 eigenaar heeft die ervoor zorgt dat de data conform de gemaakte afspraken beschikbaar is voor Data consumers.
Data elementResource on the internet with a URI
Data harmonisatieZie ook Data orchestratie.
Data lakeActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
Data layerLaag binnen een applicatie architectuur, die alle data services kan aanbieden aan potentiele afnemers van deze data, de data consumers.
Data lineageInformatie over de herkomst en de bewerkingen van data
Data mergeActie: nog een korte omschrijving toevoegen.
Data partitioningAls in database partitioning.
Personal Operational Data StoresPersonal Online Data Stores (PODS) of Personal Online Data Storage Containers zijn beveiligde online opslagplaatsen voor persoonlijke gegevens waar apps toegang tot kunnen hebben als zij daarvoor geautoriseerd zijn.
Data podsPersonal Operational Data Stores (Pods)
Data portalZoals data.overheid.nl of de European Data Portal.
Data producersZie ook Data consumers.
Data provenanceZie ook op de provenance pagina.
Data setsZie ook Data streams.
Data snapshotZie ook bij Data view.
Data snifferThe OpenLink Structured Data Sniffer (OSDS) is a browser extension for Google Chrome, Microsoft Edge, Mozilla Firefox, Opera, and Vivaldi (with a build planned for Apple Safari) that unveils structured metadata embedded within HTML documents and web pages.
Data streamsZie ook bij Data sets.
Data taggingZie ook Content tagging.
Data uitklappenAls in data uitklappen in een hierarchische boom of vanuit een graaf visualisatie om zo meer detail te kunnen bekijken vanuit de beschikbare data. Zolang er meer detail triples zijn, kan een boom of graag verder uitgeklapt worden.
Data usabilityZie bruikbaarheid.
Data viewZie ook Data snapshot.
Data wranglingHet proces van het handmatig converteren of mappen van gegevens van het ene "ruwe" formulier naar een ander formaat dat het gemakkelijker maakt om de gegevens te gebruiken met behulp van half-automatische tools
DatahubDatahub, the free, powerful data management platform from the Open Knowledge Foundation, based on the CKAN data management system.
GegevensverzamelingEen gegevensverzameling is een verzameling RDF-triples, die wordt gepubliceerd, onderhouden of geaggregeerd door één aanbieder.
DatatypesAls in OWL datatypes.
DBpediaDBpedia is a crowd-sourced community effort to extract structured information from Wikipedia and make this information available on the Web. DBpedia allows you to ask sophisticated queries against Wikipedia, and to link the different data sets on the Web to Wikipedia data. We hope that this work will make it easier for the huge amount of information in Wikipedia to be used in some new interesting ways. Furthermore, it might inspire new mechanisms for navigating, linking, and improving the encyclopedia itself.
DDIData Documentation Initiative (DDI)
DENDEN is het nationale instituut ter bevordering van netwerken, samenwerking en

onderlinge kennisuitwisseling op het gebied van digitalisering in de brede cultuursector. DEN ondersteunt cultuurmakers en erfgoedbeherende instellingen om in gezamenlijkheid een actieve bijdrage te leveren aan de informatiemaatschappij op basis van digitale collectievorming, archivering en dienstverlening. DEN draagt in

samenwerkingsverbanden tevens bij aan kennisdeling buiten Nederland.
Developer portalBinnen de overheid worden op dit moment stappen gemaakt om developer portals in te richten om makkelijker overheidsdata te kunnen gebruiken en nieuwe diensten te ontwikkelen met deze data. Een voorbeeld dat nog in ontwikkeling is, is https://data.pdok.nl/developers.
DIACHRONEnhance data with temporal and provenance annotations as data products are re-used through complex value making chains.
DLMData Lifecycle Management (DLM).
DockerAn open platform for distributed applications for developers and sysadmins.
Dokielidokieli, a clientside editor for decentralised article publishing, annotations and social interactions.
Domain independent identitySee also Platform independent identity
DoorbraakprojectZoals het Doorbraakproject Onderwijs & ICT.
DotWebStackDe Data-on-the-web Stack voor het publiceren van Linked Data, REST API's en meer
DQVData Quality Vocabulary (DQV) is ...
Driving tablesZie ook Query optimalisatie.
DRMDigital Rights Management (DRM)
DSODigitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)
Dublin CoreDe Dublin Core (DC) is een standaard voor het beschrijven van content op het internet. Dit omvat zowel geschreven teksten op webpagina's als content in XML-formaat. Ook video's en geluidsfragmenten kunnen met de Dublin Core beschreven worden.
DUODienst Uitvoering Onderwijs (DUO).
DUVDataset Usage Vocabulary (DUV)
DydraDydra is a powerful graph database in the cloud, allowing your business to make the most of highly connected data, such as social networks.
EAIEnterprise Application Integration (EAI)
ECKEducatieve Contentketen (ECK).
ECPPlatform voor de InformatieSamenleving is een onafhankelijk en neutraal platform waar overheid, wetenschap, bedrijfsleven, onderwijs en maatschappelijke organisaties publiek-privaat samenwerken aan en kennis uitwisselen over een verantwoorde vormgeving van onze digitaliserende samenleving.
EDAEvent Driven Architecture (EDA).
EIDElektronische identiteit (eID)
EIFHet Enterprise Interoperability Framework (EIF) is ...
EIRAEuropean Interoperability Reference Architecture (EIRA). Zie ook http://www.noraonline.nl/wiki/Reacties_EIRA_0.9.0
ElasticsearchElasticsearch is a flexible and powerful open source, distributed, real-time search and analytics engine. Architected from the ground up for use in distributed environments where reliability and scalability are must haves, Elasticsearch gives you the ability to move easily beyond simple full-text search. Through its robust set of APIs and query DSLs, plus clients for the most popular programming languages, Elasticsearch delivers on the near limitless promises of search technology.
EldaElda -- a java implementation of the Linked Data API. Elda has moved to GitHub for version 1.2.28 and beyond; see https://github.com/epimorphics/elda.
EMEEncrypted Media Extensions (EME)
Enterprise architectuurEnterprise architectuur (EA).
Enterprise ArchitectuurWerkdomein en discipline, die methoden biedt om de structuur en onderlinge relaties van een organisatie in termen van bepaalde kritieke bedrijfsdomeinen alomvattend te definiëren, organiseren, standaardiseren en documenteren,
Entity extractionActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
ESCOEuropean Skills, Competences, Qualifications and Occupations (ESCO) is de Europese meertalige classificatie van vaardigheden, competenties, kwalificaties en beroepen.
ETLExtraction, Transformation and Load (ETL)
European Data Portal Corona or COVID related open dataZie de bron link voor het actuele zoekresultaat voor Corona- en COVID-gerelateerde open data (265 datasets op dit moment). Zie ook https://www.europeandataportal.eu/en/highlights/covid-19 voor meer toelichting.
EuroVocEuroVoc is een meertalige, multidisciplinaire thesaurus voor de activiteiten van de EU, met name het Europees Parlement
ExtensionsWithin the context of metadata. Compared to core elements
FAIRDe internationale Findable, Accessible, Interoperable, and Re-usable (FAIR)-principes zijn richtlijnen voor de manier van beschrijven, opslag en publicatie van wetenschappelijke data.
FAIRSFAIR Data principles extension with Sustainability principles. See also: The Future of LOD.
Federated dataZie Gedistribueerde data.
FediverseEnsemble van decentrale servers die worden gebruikt voor webpublicatie en bestandshosting, die met elkaar kunnen communiceren, hoewel ze onafhankelijk gehost worden,
FHIRFast Healthcare Interoperability Resources (FHIR)
FIBOFinancial Industry Business Ontology (FIBO)
FIESTA-IoTFederated Interoperable Semantic IoT Testbeds and Applications (FIESTA-IoT)
File based integrationActie: Nog een korte omschrijving toevoegen. Zie ook bij Message based integration.
FIMFederated identity management (FIM)
Fluent EditorFluent Editor 2014, an ontology editor, is an Award Winning comprehensive tool for editing and manipulating complex ontologies that uses Controlled Natural Language. Fluent Editor provides one with a more suitable for human users alternative to XML-based OWL editors. It's main feature is the usage of Controlled English as a knowledge modeling language. Supported via Predictive Editor, it prohibits one from entering any sentence that is grammatically or morphologically incorrect and actively helps the user during sentence writing.
Friend of a FriendFOAF (Friend of a Friend) is ontwikkeld als een machine-leesbare ontologie, die personen beschrijft, de relaties met andere personen en voorwerpen, en de interacties hiervan.
Follow your noseZie ook http://patterns.dataincubator.org/book/follow-your-nose.html
FormatenAls in Data formaten, Opslagformaten en Uitwisselingsformaten.
Forum StandaardisatieForum Standaardisatie adviseert de hele publieke sector over het gebruik van open standaarden. De overheid wisselt veel digitale gegevens uit. Dit moet betrouwbaar, eenduidig en veilig gebeuren en dat lukt het beste met open ICT standaarden. Daarnaast stimuleert het Forum samenwerkingsinitiatieven rond standaardisatie. Forum Standaardisatie is een adviescommissie met deskundigen uit diverse overheidsorganisaties, het bedrijfsleven en de wetenschap.
Franz Inc.Franz Inc. is bronze sponsor of PLDN. They provide a variety of services as part of its Knowledge Graph platform solution: from architectural consulting and technical seminars to training. Franz’s flagship product, AllegroGraph, provides the necessary power and flexibility to address your Knowledge Graph needs.
FTPFile Transfer Protocol (FTP)
SpellenEen data spel is gezelschapsspel, dat gespeeld kan worden met twee of meer spelers, waarbij begrippen en of basisconcepten rondom een data-onderwerp op een speelse manier geleerd kunnen worden. Voorbeelden van zulke spellen zijn: Play-a-LOD, Big Data Game, DANS Data Game en Datapoly.
GDIGenerieke Digitale Infrastructuur (GDI).
GDPRGeneral Data Protection Regulation (GDPR)
Gedistribueerde dataZie ook bij gedistribueerde omgevingen en bij gedistribueerde toepassingen.
Gedistribueerde deploymentsBij Linked Data kan gebruik worden gemaakt van data en software die op verschillende locaties staat. Je kunt dus werken in gedistribueerde omgevingen met bijv. Docker containers en pipelines die met elkaar samenwerken om binnen een toolkit een aantal functionaliteiten aan te kunnen bieden met de data waarin je geinteresseerd bent.
Gedistribueerde omgevingenZie ook bij cloud omgevingen en gedistribueerde toepassingen.
Gedistribueerde toepassingenZoe ook bij gedistribueerde omgevingen.
GEMMAGemeentelijke Model Architectuur (GEMMA).
Geografische lagenZie ook Cartografische lagen.
Geografische locatieZie ook Geo locatie.
GeoJSON2LDGeojson data, bijvoorbeeld van een WFS, makkelijk voorzien van een JSON-LD context.
GeoSPARQLGeoSPARQL is zowel een beknopte ontologie voor geo-informatie als een uitbreiding op SPARQL met functionaliteit voor ruimtelijke vragen (in de buurt van, overlapt met, etc). GeoSPARQL is gestandaardiseerd bij het Open Geospatial Consortium.
Geprepareerde dataActie: Nog een korte omschrijving toevoegen. Zie ook bij Ruwe data.
GERBILGeneral Entity Annotation Benchmark Framework
Gestructureerde dataZie ook Ongestructureerde data.
Getty Thesaurus of Geographic NamesGetty Thesaurus of Geographic Names (TGN)
GISGeografisch informatiesysteem (GIS).
GitHubPowerful collaboration, code review, and code management for open source and private projects.
Graaf visualisatiesZoals bij Fraudedetectie
GraphQLEen querytaal voor API's (Application Programming Interfaces) die in 2012 door Facebook is ontwikkeld en later in 2015 als open source beschikbaar is gesteld. Het biedt een efficiënter, flexibeler en krachtiger alternatief voor traditionele REST API's voor het ophalen en manipuleren van gegevens van servers.
GraphQL-LDEen aanpak voor het uitbreiden van GraphQL-query's met een JSON-LD-context, zodat ze kunnen worden gebruikt om query's over RDF-gegevens te evalueren
grlcgrlc maakt Linked Data toegankelijk voor het web door SPARQL-queries om te zetten in RESTful API's.
GruffA grapher-based triple-store browser for AllegroGraph.
GTAAGemeenschappelijke Thesaurus voor Audiovisuele Archieven (GTAA)
Gegevenswoordenboek Stedelijk WaterGegevenswoordenboek Stedelijk Water (GWSW)
HadoopThe Apache Hadoop software library is a framework that allows for the distributed processing of large data sets across clusters of computers using simple programming models. It is designed to scale up from single servers to thousands of machines, each offering local computation and storage. Rather than rely on hardware to deliver high-availability, the library itself is designed to detect and handle failures at the application layer, so delivering a highly-available service on top of a cluster of computers, each of which may be prone to failures.The project includes these modules: 1) Hadoop Common: The common utilities that support the other Hadoop modules. 2) Hadoop Distributed File System (HDFS™): A distributed file system that provides high-throughput access to application data. 3) Hadoop YARN: A framework for job scheduling and cluster resource management. 4) Hadoop MapReduce: A YARN-based system for parallel processing of large data sets.
HAPI-FHIROpen-source implementation of the FHIR specification in Java.
HashgraphClosed source alternative for Blockchain
HDFSHadoop Distributed File System (HDFS)
HDTHeader Dictionary Triple (HDT)
HTMLHyperText Markup Language (HTML).
HTTPHypertext Transfer Protocol (HTTP)
Human searchAs opposed to machine search.
HydraHydra is an effort to simplify the development of interoperable, hypermedia-driven Web APIs. The two fundamental building blocks of Hydra are JSONLD and the Hydra Core Vocabulary. JSONLD is the serialization format used in the communication between the server and its clients. The Hydra Core Vocabulary represents the shared vocabulary between them. By specifying a number of concepts which are commonly used in Web APIs it can be used as the foundation to build Web services that share REST's benefits in terms of loose coupling, maintainability, evolvability, and scalability. Furthermore it enables the creation of generic API clients instead of requiring specialized clients for every single API.
IconclassIconclass is een classificatiesysteem ontworpen voor kunst en iconografie
IDEIntegrated Development Environment (IDE).
IdensysOpvolger van DigID
Identity matchingOok wel Identity mapping of Identity resolution. Zie o.a. http://linkeddatabook.com/editions/1.0/#htoc87 of http://wifo5-03.informatik.uni-mannheim.de/latc/toollibrary/categories.php#identityresolution. En op LinkedIn is er binnen de LOD Nederland Group over dit onderwerp ook een discussie gevoerd https://www.linkedin.com/groups/4662786/4662786-6138697936328024066
IDSInternational Data Spaces (IDS) is ...
IiRDSIntelligent Information Request and Delivery (iiRDS)
IndividualsAls in OWL individuals.
Industrial Data SpaceIndustrial Data Space (IDS)
Industrial Data Space Core VocabularyIndustrial Data Space Core Vocabulary (IDSV)
Information Services Engineering (OpenHPI)Gepresenteerd door prof. Dr. Harald Sack en dr. Maria Koutraki. In deze MOOC leer je de grondbeginselen van natuurlijke taalverwerking en de basis van Linked Data-gebaseerde kennisrepresentatie en machine learning om de overgang van ongestructureerde data naar machine-verwerkbare kennis mogelijk te maken.
InheritanceOvererving.
Integration patternsActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
Intelligent AgentIntelligent Agent (IA)
Intelligent ProfileAn intelligent (and trusted) profile, a profile from a verified person or organization. This term is used within the contexts of HR, Blockchain, LinkedIn, etc.
Interactieve kaartenBijvoorbeeld: http://maps.amsterdam.nl/
Interface theory of perceptionInterface Theory of Perception (ITP).
See also: The Interface Theory of Perception: The Future of the Science of the Mind?.
IoTZie Internet of Things.
IoT ecosystemInternet of Things ecosystem.
IoT platformsInternet of Things platforms.
IPFSInterPlanetary File System (IPFS)
IRMAI Reveal My Attributes (IRMA).
ISAInteroperability solutions for public administrations, businesses and citizens (ISA2). This is a follow-up of the original ISA program (see: http://ec.europa.eu/archives/isa/ for the ISA archive).
ISO 25964Internationale standaard voor het maken van thesauri
ISO-THESISO-THES is een SKOS-extensie voor de ISO 25964-thesaurusstandaard, die thesaurus-modelleringsconstructies biedt voor b.v. conceptgroepen, arrays, geordende lijsten en transitieve semantische relaties.
ITBInteroperability Test-Bed (ITB)
ITCFaculty of Geo-Information Science and Earth Observation of the University of Twente
JARQLSPARQL for JSON
JavaJava is een technologie voor het ontwikkelen van applicaties die internet leuker en handiger maken. Java is niet hetzelfde als javascript. Javascript is namelijk een eenvoudige technologie voor het maken van webpagina's die alleen in uw browser werkt. Met Java kunt u games spelen, foto's uploaden, online chatten en virtueel rondreizen. Ook kunt u diensten gebruiken zoals onlinetrainingen, online bankieren en interactieve kaarten. Zonder Java zullen veel applicaties en websites het op uw computer niet doen.
JavaScriptJavaScript is a high-level, dynamic, untyped, and interpreted programming language. It has been standardized in the ECMAScript language specification.7 Alongside HTML and CSS, it is one of the three essential technologies of World Wide Web content production; the majority of websites employ it and it is supported by all modern Web browsers without plug-ins. JavaScript is prototype-based with first-class functions, making it a multi-paradigm language, supporting object-oriented, imperative, and functional programming styles. It has an API for working with text, arrays, dates and regular expressions, but does not include any I/O, such as networking, storage, or graphics facilities, relying for these upon the host environment in which it is embedded.
JekyllJekyll is a simple, blog-aware, static site generator. It takes a template directory containing raw text files in various formats, runs it through a converter (like Markdown) and our Liquid renderer, and spits out a complete, ready-to-publish static website suitable for serving with your favorite web server. Jekyll also happens to be the engine behind GitHub Pages, which means you can use Jekyll to host your project’s page, blog, or website from GitHub’s servers for free
JavaScript Object NotationJSON (JavaScript Object Notation) is een lichtgewicht data-uitwisselingsformaat. Het is gemakkelijk voor mensen om te lezen en te schrijven. Machines kunnen gemakkelijk worden ontleed en gegenereerd. Het is gebaseerd op een subset van de JavaScript-programmeertaal,
JSON SchemaJSON-schema is een vocabulaire waarmee je JSON-documenten kunt annoteren en valideren.
JSON-LDJSON-LD is a lightweight Linked Data format. It is easy for humans to read and write. It is based on the already successful JSON format and provides a way to help JSON data interoperate at Web-scale. JSON-LD is an ideal data format for programming environments, REST Web services, and unstructured databases such as CouchDB and MongoDB.
Kadaster Data FactoryZie ook bij Data factory.
Kadaster Labs COVID-19 Use CaseIn deze use case worden open data bronnen van de Nederlandse overheid gecombineerd om aspecten van (de verspreiding van) het Corona virus in kaart te brengen. De gebruikte datasets zijn afkomstig van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), en het Kadaster. De datasets worden met elkaar in verband gebracht door gebruik te maken van Linked Data.
Knowledge Discovery from Full-Text Research PapersEen zoekfunctie voor biomedische literatuur met betrekking tot COVID 19. De tool markeert zinnen, entity links en document-level knowledge graphs (met genen en ziekten). Zie tool: http://kdcovid.nl
Knowledge DivinerA new view on data interaction as a reference point for data-driven architecture. Developed by Richard Nagelmaeker.
Knowledge Graph (Google)De Knowledge Graph is een kennisbank die door Google en zijn services wordt gebruikt om de resultaten van zijn zoekmachine te verbeteren met informatie die uit verschillende bronnen is verzameld. De informatie wordt aan gebruikers gepresenteerd in een infobox naast de zoekresultaten.
Knowledge Graphs (Stanford University)Spring 2020 course, online via Zoom van 31 maart 2020 tot en met 2 juni 2020
KOIKernmodel Onderwijsinformatie (KOI).
Knowledge Organization SystemKnowledge Organization System (KOS)
LBSLinked Beer Space (LBS), a variation on the Industrial Data Space (IDS), where we would like to have a similar reference architecture and an open innovation network, where we can create open certified components, in the form of decoupled lightweight smart containers (LSC’s) that include all relevant process, rule and data elements to develop a modular highly configurable flexible Linked Beer Smart Collaboration Network (LB-SCN) plus a Linked Beer Smart Collaboration Portal (LB-SCP). In this approach everything is a triple, resulting in a smart collection of directed graphs. This approach can be combined with Modular Ontology Modeling (and Ontology Design Patterns).
LDPLinked Data Platform (LDP) definieert een verzameling regels voor HTTP-bewerkingen op web-bronnen, sommige gebaseerd op RDF, om een architectuur te bieden voor het read-write web met Linked Data.
LDWizardDe LDWizard is open source software, waarmee in 3 stappen, in een gebruiksvriendelijke user interface, tabulaire brondata omgezet kan worden naar linked data en ook direct gepubliceerd kan worden als linked data. Er bestaan meerdere varianten van de LDWizard, die specifiek voor een werkdomein zijn geconfigureerd met gebruikmaking van de voor dat werkdomein relevante vocabulaires (zoals de Erfgoed Wizard, de Biolink Wizard, de Humanities and Social Sciences Wizard, de Geodata Wizard en de Clariah Wizard).
LEANZie ook bij Agile en Scrum.
LEDLinked Enterprise Data (LED), oftewel Linked Data die binnen een enterprise omgeving en toepassing gebruikt wordt. Hierbij kan het gaan om zowel open data als gesloten data. Bij de Enterprise Data Hub van NXP gaat het om een open linked enterprise data toepassing.
LEDSLinked Enterprise Data Services (LEDS)
LiDOLinked Data Overheid (LiDO).
Lifecycle managementZie DLM en PLM.
Lightweight Smart ContainersLightweight Smart Containers (LSC's), a variation of Open Certified Components, as decribed in the reference architecture of the Industrial Data Space, but then in an effort to use the full potential of Linked Data in a flexible modular approach throughout supply chains and collaboration networks.
Lijst met aanbevolen standaardenLijst met aanbevolen open standaarden die onderhouden wordt door Forum Standaardisatie. Deze standaarden zijn dus niet verplicht, maar worden sterk aanbevolen om ze te gebruiken bij het maken van Linked Data en Linked Data toepassingen.
LIMESLIMES is a link discovery framework for the Web of Data. It implements time-efficient approaches for large-scale link discovery based on the characteristics of metric spaces. It is easily configurable via a web interface. It can also be downloaded as standalone tool for carrying out link discovery locally.
Linked DataLinked Data is een internettechnologie waarmee je gestructureerde gegevens op een uniforme manier kunt beschrijven, modelleren, opslaan, publiceren en onderling kunt koppelen via het internet met behulp van RDF-gebaseerde open standaarden en URI's (bijv. W3C-aanbevelingen en vocabulaires).
Linked Data API'sLinked data offers a set of best practices for publishing, sharing and linking data and information on the web. It is based on use of http URIs and semantic web standards such as RDF. For some web developers the need to understand the RDF data model and associated serializations and query language (SPARQL) has proved a barrier to adoption of linked data. This project seeks to develop APIs, data formats and supporting tools to overcome this barrier. Including, but not limited to, accessing linked data via a developer-friendly JSON format.
Linked Data FragmentsLinked Data Fragments is a conceptual framework that provides a uniform view on all possible interfaces to RDF, by observing that each interface partitions a dataset into its own specific kind of fragments. A Linked Data Fragment (LDF) is characterized by a specific selector (subject URI, SPARQL query, …), metadata (variable names, counts, …), and controls (links or URIs to other fragments).
Linked Data NotificationsIs now in editor's draft (W3C).
Linked Data ReactorLinked Data Reactor (LD-Reactor or LD-R) is a framework to develop flexible and reusable User Interface components for Linked Data applications. LD-Reactor utilizes Facebook's ReactJS components, Flux architecture and Yahoo!'s Fluxible framework for isomorphic Web applications. It also exploits Semantic-UI framework for flexible UI themes. LD-Reactor aims to apply the idea of component-based application development into RDF data model hence enhancing current user interfaces to view, browse and edit Linked Data.
Linked Data TemplatesOntologie-gedreven aanpak voor het lezen en schrijven van Linked Data
Linked Data TheatreThe Linked Data Theatre is a platform for the optimal presentation of LInked Data. It features: Responsive UI based on Bootstrap; Zero-coding: the configuration consists for 100% out of RDF triples; Multi-channel: PC, tablet and smartphone support; RESTful API's: support for the creation of RESTful webservices; Multi-format: html, json-ld, xml, turtle, spreadsheet, pdf, svg, png and graphml support; Support for geographical and diagram representations; Capable of accessing multiple SPARQL endpoints; Support for secure access via https and authentication using standard authentication protocols; Open source available on Github, GNU License. The link below navigates to the wiki of the Linked Data Theatre.
Linked Data ThesaurusDe PLDN Linked Data Thesaurus (PLDN-LDT) is een SKOS-thesaurus die de Linked Data-termen beschrijft die we in onze PLDN-community gebruiken
Linked Data wrappersActie: Nog verder uitwerken.
Linked entitiesWithin the context of CERIF. See also Base entities.
Linked Open DataInformatie gepubliceerd als Open Data en dat aan andere data linkt, wordt Linked Open Data (LOD) genoemd. Data wordt nog beter ontsloten, omdat men zoveel mogelijk verwijzingen aanbrengt naar andere kennisbronnen en anderen gemakkelijk naar informatie kunnen verwijzen.
LinksetEen linkset is een verzameling RDF links tussen twee datasets.
Location-aware computingZie ook bij Context-aware computing.
LOD LaundromatDe LOD Laundromat biedt toegang tot alle Linked Open Data (LOD) ter wereld. Het doet dit door de LOD-cloud te crawlen en al zijn inhoud op een normconforme manier te converteren (gzipped N-Triples), waarbij fouten in de data, zoals syntaxisfouten, duplicaten en blank nodes worden verwijderd.
LOD2 StackThe LOD2 Stack has been renamed to the Linked Data Stack in 2014. The LOD2 Stack comprises a number of tools for managing the life-cycle of Linked Data. The life-cycle comprises in particular the stages: 1) Extraction of RDF from text, XML and SQL,2) Querying and Exploration using SPARQL, 3) Authoring of Linked Data using a Semantic Wiki, 4) Semi-automatic link discovery between Linked Data sources, 5) Knowledge-base Enrichment and Repair
LodViewOpvolger van Pubby.
LogicaZie ook: https://ocw.tudelft.nl/courses/redeneren-en-logica/subjects/propositielogica/ (online cursus propositie logica) en https://ocw.tudelft.nl/courses/redeneren-en-logica/subjects/predicatenlogica/ (online cursus predicaten logica) van de TU Delft over dit onderwerp.
Lookup tableTable with the allowable values for one (or more) attributes in other tables
LoRaLong Range (LoRa)
LoterreLinked open terminology resources (Loterre) is een platform voor de browsen en het delen van multidisciplinaire en meertalige wetenschappelijke terminologieën, in overeenstemming met open en linked data webstandaarden (LOD) en FAIR-principes
LOTUSLinked Open Text Unleashed (LOTUS)
LOVLinked Open Vocabularies (LOV) is een online catalogus van vocabulaires, die met Linked Data gemaakt zijn en die door iedereen vrij te gebruiken zijn zonder verdere restricties (die open zijn). In LOV is een rijke verzameling metadata van deze vocabulaires vastgelegd en zijn ook de onderlinge relaties tussen deze vocabulaires vastgelegd (ingaande en uitgaande links), die ook visueel weergegeven kunnen worden in een graaf.
LOV4IoTLinked Open Vocabularies for Internet of Things (LOV4IoT)
LRMILearning Resource Metadata Initiative (LRMI).
M3Machine-to-Machine Measurement (M3)
Machine searchAs opposed to human search.
MapplicaDienstverlening op het gebied van (optimalisatie van) informatievoorziening binnen organisaties.
Mass customizationActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
Master Data ManagementMaster data management (MDM) een methode die wordt gebruikt om de kerngegevens van een organisatie te definiëren en te beheren en om zo, met gegevensintegratie, één referentiepunt te bieden.
MediaWikiMediaWiki is een vrij wikisoftwarepakket oorspronkelijk geschreven voor Wikipedia. Het wordt nu gebruikt door verschillende andere projecten van de non-profitorganisatie Wikimedia Foundation en door veel andere wiki's, onder andere deze website van MediaWiki.
Message based integrationActie: Nog een korte omschrijving toevoegen. Zie ook bij File based integration.
Micro-thesauriEen micro-thesaurus is een thesaurus die deel uitmaakt van een overkoepelende grotere thesaurus
MIMMetamodel Informatiemodellering (MIM) is bedoeld om alle informatiemodellen in Nederland nog beter op elkaar aan te laten sluiten. VNG Realisatie, Kadaster en Geonovum daarom gezamenlijk een metamodel ontwikkeld voor informatiemodellering. Hierin komt de modelleringskennis van deze drie organisaties samen.
MIME typesMultipurpose Internet Mail Extensions (MIME) types.
Modular Ontology ModelingSee also Ontology Design Patterns (ODS)
MongoDBMongoDB is een open-source document database (NoSQL).
MOOCMassive Open Online Course (MOOC)
MSPThe European Multi Stakeholder Platform (MSP) on ICT standardisation.
Multi-channelActie: korte omschrijving toevoegen.
Multi-deviceActie: korte omschrijving toevoegen.
Multi-languageActie: korte omschrijving toevoegen.
Querytalen met meerdere bronnenQuerytalen die meerdere bronnen tegelijk kunnen bevragen
Multiple source types RDF converterRDF converter die meerdere brontypen kan omzetten naar RDF
GemeentenEen gemeente is een groep van woonkernen (dorpen, steden) met het bijbehorende gebied die samen worden bestuurd door een politiek apparaat
Munten van URI'sZie in URI-strategie documentatie (link nog toevoegen).
Notation 3Notation 3 (N3) is een logische taal die een superset van RDF is. N3 breidt het RDF-datamodel uit door formules (waarbij objectwaarden ook grafen zijn), variabelen, logische implicaties en functionele predicaten toe te voegen, evenals als een alternatief te bieden voor RDF/XML.
Named entititiesActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
National profilesSee also community profiles.
NDENetwerk Digitaal Erfgoed (NDE).
Sound and VisionNederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG), ook wel bekend als Beeld en Geluid en Sound and Vision is is een audiovisueel archief met museale functies gevestigd in de Noord-Hollandse plaats Hilversum.

The Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG), also known as Beeld en Geluid and Sound and Vision, is an audiovisual archive with museum functions located in Hilversum.
Nederlands profiel voor gegevenscatalogiDe best-practice voor een Nederlands profiel voor begrippencatalogi.
Neo4jNeo4j is a highly scalable, robust (fully ACID) native graph database. Neo4j is used in mission-critical apps by thousands of leading startups, enterprises, and governments around the world.
NGGINationale Geoinformatie Infrasstructuur (NGGI)
NHRBasisregistratie Handelsregister (NHR).
NL-LOMNederlandse variant van IEEE LOM (Learning Object Metadata).
NODANationale Open Data Agenda (NODA).
Node.jsNode.js® is a JavaScript runtime built on Chrome's V8 JavaScript engine. Node.js uses an event-driven, non-blocking I/O model that makes it lightweight and efficient. Node.js' package ecosystem, npm, is the largest ecosystem of open source libraries in the world.
NVWANederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
OAI-PMHOpen Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH)
OBKOnderwijsbegrippenkader (OBK).
ODIOpen Data Institute (ODI).
ODI nodesSee also: http://theodi.org/join-the-odi-node-network
ODPiODPi is a nonprofit organization committed to simplification & standardization of the big data ecosystem with a common reference specification called ODPi Core.
OEROpen Educational Resources (OER). Zie ook bij MOOC.
OKFOpen Knowledge Foundation (OKF), nu beter bekend als Open Knowledge International.
OnderwijsketenOok wel Educatieve keten.
OntologieënFormele definitie van de klassen, eigenschappen en relaties van een datastructuur en de bijbehorende constraints als een knowledge graph
Ontology Design PatternsOntology Design Patterns (ODS), see also Modular Ontology Modeling
OntorionOntorion™ is Distributed Knowledge Management System with Natural Language interfaces (CNL) and built-in rules engine. It is compatible with OWL2 and SWRL and can be hosted in Cloud or On-Premise environment. Ontorion is a family of products – server and client-side components for desktop and web allows for broad integration of custom software and existing corporate infrastructure.
OntotextOntotext combines a semantic graph database with text mining, transforming how organizations identify meaning across diverse databases and massive amounts of unstructured data.
OntoWikiOntoWiki facilitates the visual presentation of a knowledge base as an information map, with different views on instance data. It enables intuitive authoring of semantic content, with an inline editing mode for editing RDF content, similar to WYSIWIG for text documents.
Open API InitiativeThe Open API Initiative (OAI) was created by a consortium of forward-looking industry experts who recognize the immense value of standardizing on how REST APIs are described. As an open governance structure under the Linux Foundation, the OAI is focused on creating, evolving and promoting a vendor neutral description format. SmartBear Software is donating the Swagger Specification directly to the OAI as the basis of this Open Specification
Open DataOpen data is een term die wordt gebruikt om vrij beschikbare informatie aan te duiden. De voorwaarden waaronder deze informatie beschikbaar is wordt beschreven in licenties en gebruiksvoorwaarden. Bij open data wordt er wel naar gestreefd om de beperkingen in hergebruik tot een minimum te beperken.
Open Data StoreOpen Data Store (ODS). Zie o.a.: http://data.amsterdam.nl/ of http://rotterdamopendata.nl/dataset of http://www.denhaag.nl/home/bewoners/actueel/feiten-en-cijfers/open-data.htm
Open innovatiePlatform Linked Data Nederland (PLDN) is een open innovatie platform wat betekent dat iedereen aan dit innovatie platform mee mag doen en dat deelnemers vanuit de overheid, het bedrijfsleven en het onderwijs met eindgebruikers samenwerken om innovatievraagstukken rondom Linked Data samen met elkaar op de lossen. Vaak wordt daarbij begonnen met een thema en werkt men naar een toepassing om de opgedane nieuwe inzichten in de praktijk te gebruiken en te toetsen.
Open Source SoftwareOpen Source Software (OSS) is software waarvan de broncode beschikbaar is met een open source licentie
Open World AssumptionOpen World Assumption (OWA). Zie ook bij Closed World Assumption (CWA). Actie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
OpenCubePublishing and Enriching Linked Open Statistical Data for the Development of Data Analytics and Enhanced Visualization Services
OpenIncFreelance Enterprise & Informatie Architectuur Services
- Semantiek, Metadata, Linked Data & Knowledge Graphs -
OpenIoT ontologySee also LOV4IoT
OpslagformatenZie ook bij Data formaten en Uitwisselingsformaten.
OracleAt Oracle, we want to help you shift that spending balance. We help you simplify your IT environment so that you can free up money, time, and resources to invest in innovation. We do this by providing a comprehensive and fully integrated stack of cloud applications, platform services, and engineered systems.
Oracle Spatial and GraphOracle Spatial and Graph, formerly Oracle Spatial, forms a separately-licensed option component of the Oracle Database. The spatial features in Oracle Spatial and Graph aid users in managing geographic and location-data in a native type within an Oracle database, potentially supporting a wide range of applications — from automated mapping/facilities-management and geographic information systems (GIS), to wireless location services and location-enabled e-business. The graph features in Oracle Spatial and Graph include Oracle Network Data Model (NDM) graphs used in traditional network applications in major transportation, telcos, utilities and energy organizations and RDF semantic graphs used in social networks and social interactions and in linking disparate data sets to address requirements from the research, health sciences, finance, media and intelligence communities.
OREThe ORE (Ontology Repair and Enrichment) tool allows for knowledge engineers to improve an OWL ontology by fixing inconsistencies and making suggestions for adding further axioms to it.
SeMI TechnologiesSoftware development company for the open-source smart graph Weaviate.
CLARIAHCommon Lab Research Infrastructure for the Arts and Humanities (CLARIAH)
VIAAVlaams Instituut voor Archivering (VIAA)
NISONational Information Standards Organization (NISO)
BIM-ConnectedWij zijn gespecialiseerd in het slim digitaliseren van informatie voor de gebouwde omgeving. Ons team van experts kan u helpen bij het werken met BIM, Linked Data, organisatie-specifieke Object Type Libraries (OTL), het automatisch controleren van grote datasets, het ontsluiten van real-time managementinformatie en het koppelen van systemen.


Met uitgebreide kennis van informatietechnologie en ervaring met grote, complexe projecten en organisaties in de bouw-, infrastructuur- en energiesector, is ons team bedreven in het navigeren door organisatorische uitdagingen en het maximaliseren van de potentiële waarde van goed gegevensbeheer.

Bij BIM-Connected geloven we dat gegevens een waardevol bezit zijn dat kan worden omgezet in wijsheid. Laat ons u inspireren om meer te bereiken met uw data en toepassingen. Of u nu ondersteuning nodig heeft bij het digitaliseren van uw informatie of deskundige begeleiding bij het nemen van data-gedreven beslissingen, wij zijn er om u te helpen. Neem vandaag nog contact met ons op en ontdek de kracht van effectief datamanagement.
OSLOOpen Standaarden voor Linkende Organisaties (OSLO)
Object Type LibraryRichtlijnen:

- De OTL is een informatiemodel en bevat generieke informatie - In de OTL wordt de informatiebehoefte gedurende de levensduur van de objecttypen vastgelegd

- In de OTL zelf wordt geen informatie opgeslagen over instanties
OTTRReasonable Ontology Templates (OTTR)
OverheidsarchitectuurZie ook bij NORA en haar dochters en bij Logius en ICTU.
Web Ontology LanguageDe Web Ontology Language (OWL) is de standaard van W3C voor het definiëren van ontologieën voor het wereldwijd web. Deze ontologieën worden door de formele semantiek gekenmerkt, gebaseerd op de standaard RDF voor objecten van W3C.
OWLIMOWLIM is a family of semantic repositories, or RDF database management systems, with the following characteristics:
  • native RDF engines, implemented in Java
  • delivering full performance through both Sesame and Jena
  • robust support for the semantics of RDFS, OWL 2 RL and OWL 2 QL
  • best scalability, loading and query evaluation performance
OWLIM is used in a large number of research projects and software tools.
OWMSOverheid.nl Web Metadata Standaard (OWMS)
P2PPeer-to-peer (P2P)
Pas-toe-of-leg-uit lijstLijst met verplichte standaarden voor alle organisaties binnen de publieke sector.
PDOKPublieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK)
Personalized educationActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
PIAPrivacy Impact Assessment (PIA)
Platform independent identitySee also Domain independent identity
PLDNPlatform Linked Data Nederland (PLDN)
PLMProduct Lifecycle Management (PLM).
PoolPartyPoolParty is een Semantic AI platform die gemaakt is door de Semantic Web Company die oplossingen biedt voor uw kennisorganisatie en uw content business.
Predictive analyticsActie: Nog een korte omschrijving toevoegen. Ook op hoofdlijnen aangeven waarom de Big/Linked Data oplossing van bijv. de Belastingdienst veel flexiber en goedkoper werkt dan de meer traditionele BI oplossingen.
Private sectorDe particuliere sector is het deel van de economie, ook wel de burgersector genoemd, dat eigendom is van particulieren of groepen, meestal als middel van winstoogmerk, in plaats van eigendom van de staat
Process elementData element with process properties
ProfilesSee also user profiles, community profiles and national profiles.
PropertiesAls in OWL properties of RDFS properties.
ProtocollenAls in Transportprotocollen.
ProtégéA free, open-source ontology editor and framework for building intelligent systems Protégé is supported by a strong community of academic, government, and corporate users, who use Protégé to build knowledge-based solutions in areas as diverse as biomedicine, e-commerce, and organizational modeling.
PSI DirectivePublic Sector Information (PSI).
PubbyPubby can be used to add Linked Data interfaces to SPARQL endpoints. Much Semantic Web data lives inside triple stores and can be accessed only by sending SPARQL queries to a SPARQL endpoint. It is hard to connect information in these stores with other external data sources. Linked Data is a style of publishing data on the Semantic Web that makes it easy to interlink, discover and consume data on the Semantic Web. It allows a wide variety of existing RDF browsers (e.g. Disco, Tabulator, OpenLink Browser), RDF crawlers (e.g. SWSE, Swoogle), and query agents (e.g. SemWeb Client Library, SWIC) to access the data. Pubby makes it easy to turn a SPARQL endpoint into a Linked Data server. It is implemented as a Java web application.
PublicatiestrategieOverkoepelende strategie voor het online publiceren van bronnen op het internet en via andere distributiekanalen (bijv. documenten, data, content, etc.)
PUCPublicatieplatform voor Uitvoeringscontent (PUC).
PueliaPuelia is a PHP implemention of the Linked Data API specification.

It is an application that handles incoming requests by reading rdf/turtle configuration files (in /api-config-files/) and converting those requests into SPARQL queries which are used to retrieve RDF data from SPARQL endpoints declared in the configuration files.

The RDF data is then served up in a number of format options, including turtle, rdf/xml and "simple" json and xml formats.
PURLPersistent Uniform Resource Locator (PURL)
Push notificatiesActie: Nog een korte omschrijving toevoegen.
PythonPython is a programming language that lets you work more quickly and integrate your systems more effectively.
RR is een taal en omgeving voor statistisch computergebruik en grafische afbeeldingen.
R2R FrameworkData is represented on the Web of Linked Data using terms from a wide range of different vocabularies. The R2R Framework enables Linked Data applications which discover data on the Web, that is represented using unknown terms, to search the Web for mappings and apply the discovered mappings to translate Web data to the application's target vocabulary. The R2R Framework is aimed to be used by Linked Data publishers, vocabulary maintainers and Linked Data application developers.
RDB naar RDF Mappingtaal (R2RML)R2RML is a language for expressing customized mappings from relational databases to RDF datasets. Such mappings provide the ability to view existing relational data in the RDF data model, expressed in a structure and target vocabulary of the mapping author's choice. R2RML mappings are themselves RDF graphs and written down in Turtle syntax. R2RML enables different types of mapping implementations. Processors could, for example, offer a virtual SPARQL endpoint over the mapped relational data, or generate RDF dumps, or offer a Linked Data interface.
RAMI 4.0Reference Architectural Model Industrie (RAMI)
RDFResource Description Framework (RDF) is een standaardmodel voor gegevensuitwisseling op het web. RDF heeft functies die het samenvoegen van gegevens vergemakkelijken, zelfs als de onderliggende schema's verschillen, en het ondersteunt specifiek de evolutie van schema's in de loop van de tijd zonder dat alle gegevensgebruikers moeten worden gewijzigd.
RDF-gebaseerde Corona oplossingenCorona toepassingen en apps, die gebruik maken van Linked Data om data uit verschillende databronnen op een uniforme manier te kunnen combineren met behulp van internettechnologie (webdata, browsers en hyperlinks), waarbij relaties, afhankelijkheden en patronen binnen die data beter en overzichtelijker inzichtelijk gemaakt kunnen worden met behulp van meerdere grafische technieken (knowledge graphs, grafieken, etc.)
RDF4JRDF4J (voorheen OpenRDF Sesame) is een open-source framework voor het opslaan, bevragen en analyseren van RDF data.
RDFaResource Desciption Format for Attributes (RDFa) is een micro-formaat, waarmee attribuut tags aan tekst strings in HTML kunnen worden toegevoegd. Deze attribuut tags kunnen als gestructureerde data worden herkend en verwerkt door machines.
RDFSRDFS Schema (RDFS).
DomainsAls in rdfs:domains.
RangesAls in rdfs:range.
RDFUnitRDFUnit is een test driven framework voor het debuggen van gegevens die automatisch gegenereerd kunnen worden (op basis van een schema) en handmatig gegenereerde testcases tegen een endpoint. Alle testcases worden uitgevoerd als SPARQL-query's met behulp van een op patterns gebaseerde transformatiebenadering.
ReactZie ook: https://en.wikipedia.org/wiki/React_(JavaScript_library)
RedenerenDoor middel van reasoning, redeneren met data (feiten) en regels, probeer je nieuwe feiten te achterhalen met de verzameling feiten en regels die je op een bepaald moment hebt. Met OWL en RDF Schema kun je redeneren, maar dat heeft zijn beperkingen. Binnen de PLDN community is er interesse in SHACL en SPIN om te bekijken in hoeverre deze de beperkingen van OWL en RDFS kunnen oplossen.
RESResearch and Education Space (RES).
RESTful API'sIn computing, representational state transfer (REST) is an architectural style consisting of a coordinated set of components, connectors, and data elements within a distributed hypermedia system, where the focus is on component roles and a specific set of interactions between data elements rather than implementation details. Its purpose is to induce performance, scalability, simplicity, modifiability, visibility, portability, and reliability. REST is the software architectural style of the World Wide Web.
RCEDe Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) is een onderdeel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. We werken onder de rechtstreekse verantwoordelijkheid van de minister en voeren wet- en regelgeving en erfgoedbeleid uit dat het ministerie en de dienst samen maken. Ook ontwikkelen we praktisch toepasbare kennis en geven we advies over rijksmonumenten, landschap & leefomgeving, archeologie en roerend erfgoed.
RijkswaterstaatRijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en werkt dagelijks aan een veilig, leefbaar en bereikbaar Nederland
RIORegistratie Instellingen en Opleidingen (RIO)
RVORijksdienst voor Ondernemend Nederland
SchaalbaarheidSchaalbaar of schaalbaarheid is de mogelijkheid om de capaciteit van een ICT-configuratie eenvoudig groter te maken als er meer capaciteit nodig is bij één (of meer) van de componenten binnen een configuratie (denk aan server-, geheugen-, opslagcapaciteit, etc)
schema:DefinedTermEen woord, naam, acroniem, zin, etc. met een formele definitie
schema:DefinedTermSetEen verzameling gedefinieerde termen, bijvoorbeeld een set categorieën of een classificatieschema, een woordenlijst, woordenboek of opsomming
SectorenEen sector is een deel van de economie. Het is een benaming voor alle bedrijven samen die actief zijn in een bepaalde categorie producten of diensten.
Semantic templatesSemantische templates zijn een manier om de markup op te nemen, die Semantic MediaWiki introduceert via MediaWiki-templates
Semantic Web CompanySemantic Web Company (SWC) is a technology provider headquartered in Vienna (Austria). SWC supports organizations from all industrial sectors worldwide to improve their information management. Our core product PoolParty has outstanding capabilities to extract meaning from big data by making use of linked data technologies.
SemaphoreSmartlogic's Semaphore is een Semantic AI-platform waarmee organisaties gekwalificeerde contextuele gegevens kunnen onthullen en kennis uit informatie kunnen halen voor het verkrijgen van nieuwe bedrijfsinzichten
SemmtechSemmtech helpt bedrijven slimmer om te gaan met informatie. Dat kan met modellen waarin de samenhang tussen alle informatie beschreven is. Die samenhang maakt informatie makkelijker en doeltreffender te gebruiken. En gebruikers kunnen modellen met elkaar delen. Zelfs met verschillende software tools.
SHACLDe Shapes Constraint Language (SHACL) is een taal voor het definieren van data schema's, waarmee je de toegestane / geldige structuur en inhoud van RDF-graphs met behulp van SHACL shapes in detail kan specificeren.
SilkSilk is een open source framework voor het integreren van heterogene databronnen
Querytalen met één bronQuerytalen die één bron tegelijk kunnen bevragen
Single source type RDF convertersRDF converter die maar 1 brontype kan omzetten naar RDF
SKOSSimple Knowledge Organization System (SKOS) is een internationale standaard voor het maken van taxonomieen en thesauri
SkosifySkosify is software die een thesaurus-achtige vocabulaire als invoer accepteert, uitgedrukt in RDFS, OWL of SKOS. Het produceert een schone SKOS-representatie, die probeert de invoergegevens zonder verlies weer te geven met behulp van SKOS best practices. Wanneer SKOS als input wordt gegeven, wordt het opgeschoond, gevalideerd en verrijkt om de SKOS-specificatie en gerelateerde best practices te volgen.
SkosmosOpen source web-based SKOS-browser en publicatietool
Smart Data GroupThe Smart Data Group is a cooperation of seven companies from The Netherlands (Netage, Linked Data Factory, Mapplica, Semaku, Taxonic, BlueSky and OpenInc), with complementary skills and expertise in the areas of Open, Linked, Big and Smart Data. They work together to realize data-driven, information intensive projects for customers. The employees of these companies are all senior consultants, architects, developers, project managers and trainers that have worked in projects for government institutions and commercial companies, also in various international settings. Their approach is flexible, result-driven and based upon best practices from the many years of experience that they have, covering the full lifecycle of activities from idea generation, to hackatons, un-conferences, proof of concepts, pilots, business case development, idea realization in projects, training, plus support and maintenance. They continuously monitor and evaluate new developments in information management and publication for use within innovative projects for customers.
Semantic MediaWikiSemantic MediaWiki (SMW) is an extension to MediaWiki that allows for annotating semantic data within wiki pages, thus turning a wiki that incorporates the extension into a semantic wiki. Data that has been encoded can be used in semantic searches, used for aggregation of pages, displayed in formats like maps, calendars and graphs, and exported to the outside world via formats like RDF and CSV.
Social graph (Facebook)De social graph van Facebook.
Social Linked Beer appDe Social Linked Beer app is een Solid app die gebaseerd is op de Solid Linked Bier use case en die gebouwd is door Ozcan Seker, een student van de Saxion Hogeschool, tijdens een stage bij het Kadaster met ondersteuning van PLDN community members (Erwin Folmer, Pieter van Everdingen, Joost Farla en Pano Maria)
Social Semantic WebHet Social Semantic Web combineert de technologieën van het Word Wide Web, het Social Web (wiki's, blogs, sociale netwerken, enz.) en het Semantische Web (Linked Data, triples, RDF-gebaseerde vocabulairies, URI's, SPARQL, enz.) in een nieuwe semantisch en sociaal rijke versie van het World Wide Web, waarbij data en kennis op een uniforme manier met elkaar gedeeld kan worden en men makkelijker met elkaar kan samenwerken
SolidSocial Linked Data(Solid) is een webdecentralisatieproject geleid door Tim Berners-Lee, de uitvinder van het World Wide Web, ontwikkeld in samenwerking met het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Het project 'heeft als doel de manier waarop webapplicaties tegenwoordig werken radicaal te veranderen, wat resulteert in echt data-eigendom en verbeterde privacy' door een platform te ontwikkelen voor gekoppelde datatoepassingen die volledig gedecentraliseerd zijn en volledig onder controle van gebruikers in plaats van gecontroleerd. door andere entiteiten.
Solid gegevensbeheeromgeving voor kleine erfgoed organisatiesSolid use case, waarbij kleine erfgoedorganisaties zelf hun collectiedata (bijv. teksten en foto's) zelf digitaal makkelijker kunnen beheren en delen met andere personen en organisaties, bijv. t.b.v. citizen science, door gebruik te maken van Solid data pods en een Solid gegevensbeheerapp
Solid Use CasesEen Solid use case is een use case, waarbij we data opslaan als Linked Data in Solid pods (datakluizen) en deze data gebruiken en makkelijk kunnen delen met andere personen met behulp van Solid apps
SparklisComplexe queries en exploratory search voor SPARQL endpoints
SPARQLSimple Protocol And RDF Query Language (SPARQL) is een RDF zoektaal (Query Language) - die gebruikt wordt om RDF-gebaseerde data te bevragen middels zoekopdrachten (Query).
SPARQL endpointsEen web-gebaseerde interface of dienst, waarmee gebruikers data kunnen opvragen en ophalen uit RDF-datasets met behulp van de SPARQL-querytaal.
SQLStructured Query Language (SQL)
Stardog RDF GrammarsVisual Studio Code-syntaxis highlighting voor al uw favoriete RDF-talen (en ook een paar Stardog-specifieke)
TaxonicTaxonic is specialist in het activeren van bedrijfskennis om uw organisatie flexibeler en slagvaardiger maken. Deze kennis ligt vaak verborgen in inflexibele, complexe IT-systemen. Slechts een fractie van de waarde van de data in deze systemen kan te gelde worden gemaakt: de rest is dood kapitaal. Linked Data is het begin van een nieuw tijdperk waarin gegevens bevrijd zijn van de beperkingen die een rigide structuur oplegt. Verschillende datamodellen met verschillende doeleinden in verschillende toepassingen kunnen tegelijkertijd geprojecteerd worden op dezelfde data. Migratie-migraines behoren tot het verleden. De nieuwe realiteit laat ons onze data uit elk perspectief bekijken, zodat we spelenderwijs nieuwe waarde en nuttige toepassingen ontdekken: verandering als bron van creativiteit in plaats van kosten. BBC en de NSA gebruiken Linked Data, net als vele organisaties wereldwijd.
TemaTresTemaTrest is een open source-tool die gebruikt kan worden voor het maken, publiceren, delen, hergebruiken en beheren van formele representaties van kennis (ontologieën, taxonomieën, thesauri, woordenlijsten en waardenlijsten)
Testlabel NLDefinitie NL
The Accidental TaxonomistDe Accidental Taxonomist is het meest uitgebreide boek dat beschikbaar is als leidraad voor het maken van taxonomieen. Heather Hedden is een taxonomie-expert en -instructeur, die haar lezers door het proces leidt en zeer technische informatie in duidelijk en eenvoudig te begrijpen Engels beschrijft.
The Web Fundamentals courseRuben Verborgh is de hoofddocent van het vak Web Development (C003779), waarin hij de Web Fundamentals-module doceert aan studenten in het 2e jaar van de Bachelor of Science in Computer Science. Dit vak bespreekt de architectuur en technologieën van het World Wide Web en introduceert Linked Data en het Semantic Web.
ThesauriIn de klassieke betekenis is een thesaurus een soort naslagwerk. Een thesaurus gebruikt men om het exacte woord voor een voorwerp (een bepaalde vakterm) of een woord met de gewenste connotatie (uit stijloverwegingen) te vinden.
ThManagerThManager is een open source-tool voor het maken en visualiseren van SKOS-vocabulaires
TriplyOntgrendel het potentieel van uw data


Triply maakt data-integratie eenvoudig en efficiënt, elimineert afhankelijkheid door middel van open standaarden en verbindt datasilo's met kennisgrafieken.

Met de producten van Triply garanderen we transparantie, precisie en FAIR-principes, faciliteren we datagedreven beslissingen en verbeteren we workflows.

Klanten verwerven zo inzicht, innovatievermogen en marktvoordeel.
TriplyDBTriplyDB integreert de datasets van uw organisatie in een kennisgraaf die voldoet aan open standaarden. De kracht van Linked Data stelt u in staat om vragen te stellen over verschillende data silo's heen, en laat u profiteren van de echte waarde van uw gegevens. Dit product is gratis uit te proberen op TriplyDB.com
Universele semantiekSemantiek van data die vastgelegd is met behulp van Linked Data en die wereldwijd via het internet gedeeld kan worden
URI'sEen Uniform Resource Identifier (URI), is een internet-protocolelement, gebaseerd op eerdere voorstellen van Tim Berners-Lee. Het is een unieke benaming van een bron, een stuk informatie, data of dergelijke.
URI-strategieMet de URI-strategie wordt alle informatie van digitaal stelsel op een uniforme en samenhangende manier vindbaar en toegankelijk. De URI-strategie geeft duidelijkheid hoe URI's moeten worden opgebouwd.
Uniform Resource LocatorEen Uniform Resource Locator (afgekort URL) is een gestructureerde naam die verwijst naar een stuk data. Voorbeelden zijn het unieke adres waarmee de locatie van een webpagina op internet wordt aangegeven of een e-mailadres. In de naam is alle informatie opgenomen over de benodigde techniek om de betreffende gegevens te bereiken. De URL is een bijzondere vorm van de URI.
URL'sUniform Resource Locator (URL)
Uniform Resource NameUniform Resource Name (URN) is een naam van een computerstandaard op het World Wide Web.
Use CasesEen usecase in software engineering en systems engineering is een beschrijving van een gedrag van een systeem, dat reageert op een verzoek dat stamt van buiten het systeem. Met andere woorden, de use case beschrijft "wie" met het betreffende systeem "wat" kan doen (bron: Wikipedia).
VindbaarheidVindbaarheid (Eng. Discoverability) is de eigenschap van data, data deze data makkelijk gevonden kan worden door mensen en machines die van deze data gebruik willen maken. Bij Linked Data maakt men gebruik van URI's en metadata om data beter vindbaar te maken, maar vaak moet dan nog iets extra's doen om deze data ook vindbaar te maken voor zoekmachines (zie het voorbeeld van de Kadaster data in Finland). En zie ook http://www.den.nl/thema/165/ en http://koop.overheid.nl/producten/owms-overheidnl-web-metadata-standaard.
VirtuosoVirtuoso (Universal server)
VocabulairesEen vocabulaire is een verzameling herbruikbare modeleerconstructies in RDF, generiek of specifiek voor een bepaald domein, die gebruikt kunnen worden om Linked Data mee te beschrijven, modeleren en op te slaan en om Linked Data via het internet met elkaar te kunnen linken.
VocBenchVocBench is een web-based, meertalig ontwikkelingsplatform voor het beheer van OWL-ontologieën, SKOS (/ XL) thesauri, Ontolex-lemon lexicons en generieke RDF-datasets
VODANVirus Outbreak Data Network (VODAN)
VoIDDe Vocabulary of Interlinked Datasets (VoID) is een Vocabulaire om relaties tussen datasets uit verschillende data catalogi mee te beschrijven.
W3CHet World Wide Web Consortium is een organisatie die de webstandaarden voor het wereldwijde web ontwerpt, zoals HTML, XHTML, XML, CSS en de Web Content Accessibility Guidelines. Het wordt geleid door Tim Berners-Lee, de originele bedenker van het HTTP-protocol en HTML, waar het web oorspronkelijk en nog steeds grotendeels op gebaseerd is.
W3C aanbevelingenEen W3C Recommendation is een door W3C aanbevolen web standaard, die het volledige W3C standaardisatieproces succesvol heeft doorlopen.
WebVOWLWeb-gebaseerde visualisatie van ontologieën
World Wide WebHet wereldwijde web (www) ook wel met de Engelse term 'world wide web' aangeduid, maar meestal kortweg het web, houdt in:
  • een aantal technische afspraken voor het wereldwijd over het internet aanbieden en verbinden van allerhande documenten en computertoepassingen;
  • de verzameling documenten en toepassingen die wereldwijd volgens dit systeem over het internet worden aangeboden.

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z - 0 - 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - Alles