Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 1: | Regel 1: | ||
==Inleiding== | |||
==Ambitie en doelen== | |||
===Resultaat=== | |||
===Kennisdeling=== | |||
===Gebruiker=== | |||
===Onderhoud=== | |||
==Herbruikbare thesauri en best practices?== | |||
===Herbruikbare linked data thesauri?=== | |||
===Herbruikbare thesaurus best practices?=== | |||
==Gewenste opzet en workflow== | |||
===Modulaire opzet met meerdere PLDN Vocabulaires=== | |||
===Naamgevingsconventie en URI-strategie=== | |||
===Gewenste workflow en distributies=== | |||
==Thesaurus definitie== | |||
===Prefix list definitie=== | |||
===Meta- en provenance data definitie=== | |||
===Concepten definities=== | |||
===Conceptgroepen definities=== | |||
==VoID-bestand== | |||
===Datasets definities=== | |||
===Linksets definities=== | |||
==Workflow en tooling== | |||
===PLDN VocBench=== | |||
===PLDN TriplyDB=== | |||
===BegrippenXL Skosmos=== | |||
===PLDN Semantic MediaWiki=== | |||
==Onderhoudsrichtlijnen== | |||
===Onderhoudsproces=== | |||
===Documentatieproces=== | |||
==Planning 2020/2021== | |||
===PLDN Thesaurus=== | |||
===PLDN Publication Ontology=== | |||
===PLDN Community Ontology=== | |||
===PLDN Vocabularies VoID-file=== | |||
===PLDN Datasets=== | |||
==Bijlagen== | ==Bijlagen== | ||
=== | ===Overzicht van alle prefixes van gebruikte vocabulaires in prefix lijsten=== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Regel 59: | Regel 108: | ||
|} | |} | ||
=== | ===Overzicht van de gebruikte meta- en provenance data properties bij het ConceptScheme=== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Regel 147: | Regel 196: | ||
|} | |} | ||
=== | ===Overzicht van de gebruikte properties bij de Concepten=== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Regel 197: | Regel 246: | ||
|dcterms:source | |dcterms:source | ||
|Definieert de namen van de bronorganisaties van de externe resources en brondocumenten waarnaar verwezen wordt voor dit concept (als literal met een language tag) | |Definieert de namen van de bronorganisaties van de externe resources en brondocumenten waarnaar verwezen wordt voor dit concept (als literal met een language tag) | ||
|} | |} | ||
=== | ===Overzicht van de gebruikte properties bij de Conceptgroepen=== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Regel 232: | Regel 280: | ||
|} | |} | ||
=== | ===Overzicht van alle prefixes, gebruikte classes, properties en datatypen=== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Regel 287: | Regel 335: | ||
|} | |} | ||
== | ==Bronnen== | ||
===W3C bronnen=== | ===W3C bronnen=== | ||
Regel 295: | Regel 343: | ||
===Presentaties=== | ===Presentaties=== | ||
* Juan Antonio Pastor Sánchez, Elaboration of controlled vocabularies using SKOS (SKOS Workshop), University of Murcia (Spain)<br/> | * Juan Antonio Pastor Sánchez, Elaboration of controlled vocabularies using SKOS (SKOS Workshop), University of Murcia (Spain)<br/> | ||
===Artikelen/papers=== | ===Artikelen/papers=== | ||
* Thomas Baker, Sean Bechhofer, Antoine Isaac, Alistar Miles, Guus Schreiber, Ed Summers, Key choices in the design of Simple Knowledge Organization System (SKOS), Elsevier, 2013 | * Thomas Baker, Sean Bechhofer, Antoine Isaac, Alistar Miles, Guus Schreiber, Ed Summers, Key choices in the design of Simple Knowledge Organization System (SKOS), Elsevier, 2013 | ||
* M. Mercedes Martinez-Gonzales, Maria-Luisa Alvite-Diez, Thesauri and Semantic Web: Discussion of the Evolution of Thesauri Toward Their Integration With the Semantic Web, IEEE Access, 2019<br/> | * M. Mercedes Martinez-Gonzales, Maria-Luisa Alvite-Diez, Thesauri and Semantic Web: Discussion of the Evolution of Thesauri Toward Their Integration With the Semantic Web, IEEE Access, 2019<br/> | ||
===Boeken=== | ===Boeken=== | ||
Regel 314: | Regel 355: | ||
* Validating RDF Data | * Validating RDF Data | ||
* Learning SPARQL<br/> | * Learning SPARQL<br/> | ||
===Blogs=== | |||
* Jan Willem van Veen, Hoeders van thesauri, verenigt U!, ArchiXL, 2020<br/> | |||
===Videos=== | |||
* BBC Short Stuff: What Makes Soup, Soup? | |||
* Sesamstraat: Ernie ruimt zijn speelgoed op<br/> | |||
===Thesaurus en ontologie voorbeelden=== | ===Thesaurus en ontologie voorbeelden=== | ||
Regel 324: | Regel 372: | ||
* GEMET | * GEMET | ||
* Etc.<br/> | * Etc.<br/> | ||
===Vocabulaire editors=== | |||
* VocBench | |||
* Visual Studio Code (VSC) met de Stardog RDF Grammars exptensie<br/><br/> | |||
===Triplestores=== | |||
* TriplyDB | |||
* Fuseki<br/><br/> | |||
===Skosmos omgevingen=== | ===Skosmos omgevingen=== | ||
Regel 336: | Regel 392: | ||
** BegrippenXL | ** BegrippenXL | ||
** Loterre<br/> | ** Loterre<br/> | ||
Prefix | Volledige URI |
xsd | <http://www.w3.org/2001/XMLSchema#> |
rdf | <http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#> |
rdfs | <http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#> |
owl | <http://www.w3.org/2002/07/owl#> |
skos | <http://www.w3.org/2004/02/skos/core#> |
isothes | <http://purl.org/iso25964/skos-thes#> |
vaem | <http://www.linkedmodel.org/schema/vaem#> |
foaf | <http://xmlns.com/foaf/0.1/> |
dcterms | <http://purl.org/dc/terms/> |
schema | <http://schema.org/> |
cc | <http://creativecommons.org/ns#> |
void | <http://rdfs.org/ns/void#> |
dcat | <http://www.w3.org/ns/dcat#> |
adms | <http://www.w3.org/ns/adms#> |
voag | <http://voag.linkedmodel.org/1.0/schema/voag> |
freq | <http://purl.org/cld/freq/> |
Predicate | Toelichting |
dcterms:identifier | Definieert de URI van deze thesaurus (als resource) |
dcterms:title | Definieert de naam van deze thesaurus in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
dcterms:description | Definieert een omschrijving van deze thesaurus in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
dcterms:type | Definieert het type vocabulaire van deze thesaurus (als literal) |
dcterms:language | Definieert in welke talen deze thesaurus gedefinieerd is (als resource) |
dcterms:subject | Definieert welke trefwoorden deze thesaurus typeren in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
dcterms:audience | Definieert voor wie deze thesaurus bedoeld is in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
dcterms:conformsTo | Definieert aan welke thesaurus standaarden deze thesaurus voldoet (als literal) |
dcterms:format | Definieert in welk RDF-serialisatieformaat deze thesaurus gedefinieerd is (als resource) |
dcterms:publisher | Definieert de naam van de uitgever van deze thesaurus (als resource) |
dcterms:creator | Definieert de naam van de werkgroep die deze thesaurus gemaakt heeft (als resource) |
dcterms:contributor | Definieert de namen van de werkgroepleden die aan deze thesaurus hebben meegewerkt (als resources) |
owl:versionInfo | Definieert het versienummer van deze versie van de thesaurus (als literal) |
owl:versionIRI | Definieert de URI van deze versie van de thesaurus (als resource) |
owl:priorVersion | Definieert de URI van de vorige versie van deze thesaurus (als resource) |
adms:versionNotes | Definieert een aanvullende toelichting over de soort versie (bijv. eerste reviewversie) van deze thesaurus in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
adms:status | Definieert wat de status is van deze versie van de thesaurus (als resource) |
dcterms:created | Definieert op welke datum de eerste versie van deze thesaurus is aangemaakt (als literal) |
dcterms:modified | Definieert op welke datum deze versie van deze thesaurus voor het laatst is aangepast (als literal) |
dcterms:issued | Definieert op welke datum deze versie van de thesaurus is gepubliceerd (als literal) |
dcterms:license | Definieert welke datalicentie van toepassing is op deze thesaurus (als resource) |
cc:attributionName | Definieert de naam van de organisatie die als bron vermeld moet worden bij hergebruik van de thesaurus (als resource) |
cc:attributionURL | Definieert de URL van de homepage van de organisatie die als bron vermeld moet worden bij hergebruik van de thesaurus (als resource) |
schema:usageInfo | Definieert een aanvullende toelichting die aangeeft hoe de thesaurus gebruikt mag worden in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
cc:morePermissions | Definieert bij welk e-mailadres aanvullende rechten aangevraagd kunnen worden om de thesaurus te kunnen bewerken (als resource) |
void:inDataset | Definieert in welk void-bestand aanvullende meta- en provenance data van de thesaurus gevonden kan worden (als resource) |
void:uriSpace | Definieert het vaste URI-patroon voor concepten en conceptgroepen in deze thesaurus (als literal) |
Predicate | Toelichting |
dcterms:modified | Definieert op welke datum dit concept voor het laatst is aangepast (als literal) |
skos:prefLabel | Definieert het voorkeurslabel bij dit concept in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag), waarbij afkortingen en acroniemen als voorkeurslabel mogen voorkomen |
skos:altLabel | Definieert de alternatieve labels bij dit concept in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag), waarbij afkortingen en acroniemen ook als alternatief label gedefinieerd worden als zij niet als voorkeurslabel zijn gedefinieerd om ze ook vindbaar te maken voor entity extraction |
vaem:abbreviation | Definieert apart de afkorting bij dit concept (als literal met een language tag), zodat deze later makkelijk uit de thesaurus gefilterd kunnen worden ten behoeve van een aparte afkortingenlijst (als literal); Deze afkortingen zijn niet vindbaar voor entity extraction (geen SKOS label) |
skos:definition | Definieert de betekenis van dit concept in een korte, duidelijke en eenduidige omschrijving in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
skos:inScheme | Definieert in welke concept schemes (hier alleen de thesaurus) dit concept is opgenomen (als resource) |
skos:topConceptOf | Definieert of dit concept een topconcept is van deze thesaurus (als resource) |
isothes:broaderGeneric | Definieert een broader relatie met een generieker concept (als resource) |
isothes:broaderPartitive | Definieert een broader relatie met een generieker concept waarvan dit concept een onderdeel is (als resource) |
isothes:broaderInstantial | Definieert een broader relatie met een generieker concept waarvan dit concept een instantie is (als resource) |
skos:related | Definieert associatieve relaties met andere concepten binnen deze thesaurus (als resource) |
skos:exactMatch | Definieert de URI’s van de externe resources die exact dezelfde betekenis hebben als dit concept (als resource) |
skos:closeMatch | Definieert de URI’s van de externe resources die bijna dezelfde betekenis hebben als dit concept (als resource) |
foaf:primaryTopicOf | Definieert de URL’s van de autoratieve brondocumenten voor dit concept (als resource) |
dcterms:source | Definieert de namen van de bronorganisaties van de externe resources en brondocumenten waarnaar verwezen wordt voor dit concept (als literal met een language tag) |
Predicate | Toelichting |
dcterms:modified | Definieert op welke datum deze conceptgroep voor het laatst is aangepast (als literal) |
skos:prefLabel | Definieert het voorkeurslabel voor deze conceptgroep in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
skos:definition | Definieert een korte, duidelijke en eenduidige omschrijving van deze conceptgroep in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag) |
skos:notation | Definieert de positie van deze conceptgroup in de thematische structuur (als literal) |
skos:inScheme | Definieert in welke concept schemes (hier alleen de thesaurus) deze conceptgroep is opgenomen (als resource) |
isothes:subgroup | Definieert welke subgroepen (subthema's) vallen onder deze supergroep (als resource) |
isothes:superGroup | Definieert onder welke supergroep (hoofdthema) deze subgroep valt (als resource) |
skos:member | Definieert welke concepten horen bij deze conceptgroep (als resource) |
Prefixes | Gebruikte classes, properties en datatypen |
rdf | a (rdf:type) |
skos | skos:ConceptScheme, skos:Concept, skos:Collection, skos:prefLabel, skos:altlabel, skos:hiddenLabel, skos:definition, skos:scopeNote, skos:editorialNote, skos:historyNote, skosChangeNote, skos:broader, skos:related, skos:inScheme, skos:topConcept, skos:exactMatch, skos:closeMatch, skos:notation, skos:member |
isothes | isothes:ConceptGroup, isothes:subGroup, isothes:broaderGeneric, isothes:broaderPartitive, isothes:broaderInstantial |
vaem | vaem:abbreviation |
foaf | foaf:primaryTopicOf, foaf:depiction |
owl | owl:Ontology, owl:Thing, owl:Class, owl:ObjectProperty, owl:DataypeProperty, owl:versionInfo, owl:versionIRI, owl:priorVersion |
rdfs | rdfs:label, rdfs:comment, rdfs:subClassOf, rdfs:domain, rdfs:range |
dcterms | dcterms:identifier, dcterms:title, dcterms:description, dcterms:type, dcterms:language, dcterms:subject, dcterms:audience, dcterms:conformsTo, dcterms:format, dcterms:publisher, dcterms:creator, dcterms:contributor, dcterms:created, dcterms:modified, dcterms:issued, dcterms:license, dcterms:source |
schema | Voorlopig gebruiken we nog vergelijkbare rdfs en dcterms properties (die worden nog het meest gebruikt) |
cc | cc:attributionName, cc:attributionURL, cc:morePermissions |
void | void:DatasetDescription, void:Dataset, void:Linkset, void:subset, void:target, void:linkPredicate, void:triples, void:exampleResource, void:uriSpace, void:inDataset, void:sparqlEndpoint |
dcat | Nog kiezen bij het uitwerken van de distributions |
adms | adms:versionNotes, adms:status |
voag | voag:frequencyOfChange |
freq | freq:quarterly |
xsd | ^^xsd:string, ^^xsd:date |
TriplyDB integreert de datasets van uw organisatie in een kennisgraaf die voldoet aan open standaarden. De kracht van Linked Data stelt u in staat om vragen te stellen over verschillende data silo's heen, en laat u profiteren van de echte waarde van uw gegevens. Dit product is gratis uit te proberen op TriplyDB.com
Semantic MediaWiki (SMW) is an extension to MediaWiki that allows for annotating semantic data within wiki pages, thus turning a wiki that incorporates the extension into a semantic wiki. Data that has been encoded can be used in semantic searches, used for aggregation of pages, displayed in formats like maps, calendars and graphs, and exported to the outside world via formats like RDF and CSV.
Een Uniform Resource Locator (afgekort URL) is een gestructureerde naam die verwijst naar een stuk data. Voorbeelden zijn het unieke adres waarmee de locatie van een webpagina op internet wordt aangegeven of een e-mailadres. In de naam is alle informatie opgenomen over de benodigde techniek om de betreffende gegevens te bereiken. De URL is een bijzondere vorm van de URI.
ArchiXL is een onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd in enterprise- en IT-architectuur. Wij helpen organisaties bij het inrichten van hun informatievoorziening en het creëren van het noodzakelijke inzicht. Wij richten ons op organisaties in publieke en financiële sector. Vanuit ArchiXL Opleidingen bieden we praktijkgerichte opleidingen op het gebied van architectuur.
De Basel Register of Thesauri, Ontologies & Classifications (BARTOC) is een database van kennisorganisatie-systemen en KOS-gerelateerde registers, ontwikkeld door de Basel University Library in Zwitserland. Het belangrijkste doel is om zoveel mogelijk kennisorganisatie-systemen op één plaats op te sommen om een grotere zichtbaarheid te bereiken, de kenmerken ervan te markeren, ze doorzoekbaar en vergelijkbaar te maken en kennisuitwisseling te bevorderen. BARTOC omvat elke vorm van KOS uit elk domein, in elke taal, elke publicatie-indeling en elke vorm van toegankelijkheid.
De activiteiten van Platform Linked Data Nederland (PLDN) worden mede mogelijk gemaakt dankzij het Kadaster, TNO, Big Data Value Center (BDVC), ECP, Forum Standaardisatie, Kennisnet, SLO, Waternet, Taxonic, MarkLogic, Triply, Franz Inc., SemmTech, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Beeld en Geluid, EuroSDR, de KVK en ArchiXL
Wilt u op de hoogte gehouden worden van nieuws en ontwikkelingen binnen PLDN?
Schrijf u dan in voor de nieuwsbrief