PiLOD Wiki domeinmodel

Een van de onderdelen van het ontwerp van de nieuwe PiLOD Wiki is het ontwerp van het onderliggende kennismodel.

Deze pagina beschrijft de opbouw van de eerste versie van een PiLOD Domeinmodel, dat gebruikt wordt bij onze keuzes hoe we Linked Data elementen in onze Wiki willen implementeren en binnen welke gedeeltes we wel met Linked Data willen werken en in welke gedeeltes niet. Tevens zal bij de beschrijving van het PiLOD domeinmodel aangegeven worden van welke bestaande vocabulaires we gebruikt hebben.

Uitgangspunten bij het ontwerp waren:

• Voeg semantische elementen toe waar dit zinvol is
• Handhaaf het gebruiksgemak van een standaard Wiki

Requirement

De volgende requirements uit onze requirementstabel zijn gebruikt als startpunt voor het opzetten van ons PILOD Domeinmodel.

REQ NR	Als	Wil ik	Zodat ik
REQ-025	Wiki beheerder	een onderliggend kennismodel van de PiLOD Wiki kunnen aanmaken	met Linked Data kan werken binnen de PiLOD Wiki waar dat zinvol is
REQ-026	Wiki beheerder	een onderliggend kennismodel van de PiLOD Wiki kunnen wijzigen	het onderliggende kennismodel gecontroleerd kan uitbreiden en kan laten groeien
REQ-027	Wiki beheerder	bestaande vocabulaires kunnen (her)gebruiken	aansluit bij de gangbare Linked Data principes en data makkelijker kan integreren

Ontwerp versie 1.0

Het PiLOD Domeinmodel moet de activiteiten weerspiegelen zoals deze binnen onze PiLOD community plaatsvinden en waarover wij informatie willen vastleggen binnen onze Wiki. Het idee was om klein te beginnen en om dan verder te kijken hoe het model stap-voor-stap verder uitgebreid kan worden. In figuur 1 is het eerste ontwerp weergegeven met de volgende onderdelen:

• Een Persoon kan betrokken zijn bij een (of meerdere) PiLOD Activiteiten
• Een Persoon werkt voor een (of meerdere) Organisaties
• Een Activiteit kan een (of meerdere) Resultaten opleveren

Figuur 1 - Eerste ontwerp

Je kunt in Semantic MediaWiki definieren wat je wil in een kennismodel, maar in de basis blijft elk element een Wiki-pagina. Semantic MediaWiki is pagina-gebaseerd en niet resource-gebaseerd. Dit is een gegeven als je met Semantic MediaWiki werkt.

Figuur 2 - Alles is een Wiki pagina

Dit is op zich een correct model, maar nog niet heel erg herkenbaar als een PiLOD domeinmodel. Om die reden zijn we aan dit model meer detail gaan toevoegen met een aantal specialisaties van de elementen in het eerste ontwerp:

• Een Persoon kan een Trekkers-rol hebben binnen PiLOD
• Een Persoon kan een Deelnemer zijn binnen PiLOD
• Een Activiteit kan een Bijeenkomst zijn
• Een Activiteit kan een Conceptual Friday zijn
• Een Activiteit kan georganiseerd zijn binnen de context van een Case of Thema
• Een Resultaat kan een Boek zijn of een Document, een Presentatie of een Video

Uiteraard kan een Persoon nog meerdere rollen hebben, maar we voor de eerste versie van het domeinmodel werken we met de rollen Deelnemer en Trekker. Later kunnen eventueel nog andere rollen voor personen worden toegevoegd.

Figuur 3 - 1e iteratie, met een aantal specialisaties

Om dit model nog herkenbaarder te maken kunnen we ook de PiLOD Cases en Thema's toevoegen aan het model.

Figuur 4 - 2e iteratie, met de cases en thema's

En als laatste hebben we nog gekeken wat we nog met het Boek zouden kunnen doen. Vorig jaar zijn Deelnemers aan PiLOD gevraagd om een Hoofdstuk voor het Boek aan te leveren, waardoor een Deelnemer ook de rol van Auteur krijgt.

Figuur 5 - PiLOD Domeinmodel versie 1.0

Dit is wat we gedaan hebben voor de eerste versie van het PiLOD Domeinmodel, wat we zullen gebruiken om onze ontwerp keuzes te maken voor Wiki kennismodel, waar willen we wel werken met Linked data en waar niet en van welke bestaande vocabulaires kunnen we dan gebruik maken.

Realisatie versie 1.0

Voor de realisatie van een deel van de eerste versie van het PiLOD domeinmodel zijn de volgende vocabulaires gebruikt:

• Dublin Core Terms (dcterms)
• Friend Of A Friend (foaf)
• PiLOD vocabulaire (pilod)

De classes Person and Organization van FOAF zijn gebruikt voor de elementen Persoon en Organisatie in ons domeinmodel en van Dublin Core Terms is de class Bibliographic Resource voor het element Bron document gebruikt. Verder zijn er aantal properties van beide vocabulaires gebruikt wanneer er een goede match was met een benodigde eigenschap in ons domeinmodel. Zo zijn o.a. de properties foaf:firstName, foaf:lastName, foaf:mbox en foaf:phone gebruikt voor persoonseigenschappen als Voornaam, Achternaam, E-Mail adres en Telefoon. Zie in het Beheer Kennismodellen gedeelte van deze Wiki voor het totale overzicht van de elementen, eigenschappen en relaties zoals die nu gedefinieerd zijn in onze Wiki kennismodellen.

Uitbreidingen

• PiLOD Wiki Modeluitbreiding - Forum Functionaliteit

Referenties

• Norman Heino e.a., Managing Web Content using Linked Data Principles – Combining semantic structure with dynamic content syndication, 2011 (beschrijving van LOD2 website aanpak incl. kennismodel)
• Phil Archer e.a. (ISA), Cookbook for Translating Relational Datamodels to RDF Schemas, 2013 (beschrijving van een stappenplan en van best practices om tot goede RDF modellen te komen incl. Turtle schema)
• Nikolas Loutas e.a. (Open Data Support), Designing and Developing RDF Vocabularies, 2013 (presentatie gerelateerd aan het Cookbook en onderdeel van een serie Open Data Support presentaties)
• Lieke Verhelst, Semantic Web = Here 2 Stay, 2013 (goede introductie in het semantische web en in linked data concepten met voorbeelden en best practices uit Nederland en uit het buitenland)

Semantic MediaWiki (SMW) is an extension to MediaWiki that allows for annotating semantic data within wiki pages, thus turning a wiki that incorporates the extension into a semantic wiki. Data that has been encoded can be used in semantic searches, used for aggregation of pages, displayed in formats like maps, calendars and graphs, and exported to the outside world via formats like RDF and CSV.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat

Een vocabulaire is een verzameling herbruikbare modeleerconstructies in RDF, generiek of specifiek voor een bepaald domein, die gebruikt kunnen worden om Linked Data mee te beschrijven, modeleren en op te slaan en om Linked Data via het internet met elkaar te kunnen linken.

FOAF (Friend of a Friend) is ontwikkeld als een machine-leesbare ontologie, die personen beschrijft, de relaties met andere personen en voorwerpen, en de interacties hiervan.

De Dublin Core (DC) is een standaard voor het beschrijven van content op het internet. Dit omvat zowel geschreven teksten op webpagina's als content in XML-formaat. Ook video's en geluidsfragmenten kunnen met de Dublin Core beschreven worden.

Als in OWL properties of RDFS properties.

Interoperability solutions for public administrations, businesses and citizens (ISA2). This is a follow-up of the original ISA program (see: http://ec.europa.eu/archives/isa/ for the ISA archive).