PLDN Linked Data Thesaurus Working Group

Bijlagen

Overzicht van alle prefixes van gebruikte vocabulaires in prefix lijsten

Prefix	Volledige URI
xsd	<http://www.w3.org/2001/XMLSchema#>
rdf	<http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#>
rdfs	<http://www.w3.org/2000/01/rdf-schema#>
owl	<http://www.w3.org/2002/07/owl#>
skos	<http://www.w3.org/2004/02/skos/core#>
isothes	<http://purl.org/iso25964/skos-thes#>
vaem	<http://www.linkedmodel.org/schema/vaem#>
foaf	<http://xmlns.com/foaf/0.1/>
dcterms	<http://purl.org/dc/terms/>
schema	<http://schema.org/>
cc	<http://creativecommons.org/ns#>
void	<http://rdfs.org/ns/void#>
dcat	<http://www.w3.org/ns/dcat#>
adms	<http://www.w3.org/ns/adms#>
voag	<http://voag.linkedmodel.org/1.0/schema/voag>
freq	<http://purl.org/cld/freq/>

Overzicht van de gebruikte meta- en provenance data properties bij het ConceptScheme

Predicate	Toelichting
dcterms:identifier	Definieert de URI van deze thesaurus (als resource)
dcterms:title	Definieert de naam van deze thesaurus in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
dcterms:description	Definieert een omschrijving van deze thesaurus in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
dcterms:type	Definieert het type vocabulaire van deze thesaurus (als literal)
dcterms:language	Definieert in welke talen deze thesaurus gedefinieerd is (als resource)
dcterms:subject	Definieert welke trefwoorden deze thesaurus typeren in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
dcterms:audience	Definieert voor wie deze thesaurus bedoeld is in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
dcterms:conformsTo	Definieert aan welke thesaurus standaarden deze thesaurus voldoet (als literal)
dcterms:format	Definieert in welk RDF-serialisatieformaat deze thesaurus gedefinieerd is (als resource)
dcterms:publisher	Definieert de naam van de uitgever van deze thesaurus (als resource)
dcterms:creator	Definieert de naam van de werkgroep die deze thesaurus gemaakt heeft (als resource)
dcterms:contributor	Definieert de namen van de werkgroepleden die aan deze thesaurus hebben meegewerkt (als resources)
owl:versionInfo	Definieert het versienummer van deze versie van de thesaurus (als literal)
owl:versionIRI	Definieert de URI van deze versie van de thesaurus (als resource)
owl:priorVersion	Definieert de URI van de vorige versie van deze thesaurus (als resource)
adms:versionNotes	Definieert een aanvullende toelichting over de soort versie (bijv. eerste reviewversie) van deze thesaurus in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
adms:status	Definieert wat de status is van deze versie van de thesaurus (als resource)
dcterms:created	Definieert op welke datum de eerste versie van deze thesaurus is aangemaakt (als literal)
dcterms:modified	Definieert op welke datum deze versie van deze thesaurus voor het laatst is aangepast (als literal)
dcterms:issued	Definieert op welke datum deze versie van de thesaurus is gepubliceerd (als literal)
dcterms:license	Definieert welke datalicentie van toepassing is op deze thesaurus (als resource)
cc:attributionName	Definieert de naam van de organisatie die als bron vermeld moet worden bij hergebruik van de thesaurus (als resource)
cc:attributionURL	Definieert de URL van de homepage van de organisatie die als bron vermeld moet worden bij hergebruik van de thesaurus (als resource)
schema:usageInfo	Definieert een aanvullende toelichting die aangeeft hoe de thesaurus gebruikt mag worden in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
cc:morePermissions	Definieert bij welk e-mailadres aanvullende rechten aangevraagd kunnen worden om de thesaurus te kunnen bewerken (als resource)
void:inDataset	Definieert in welk void-bestand aanvullende meta- en provenance data van de thesaurus gevonden kan worden (als resource)
void:uriSpace	Definieert het vaste URI-patroon voor concepten en conceptgroepen in deze thesaurus (als literal)

Overzicht van de gebruikte properties bij de Concepten

Predicate	Toelichting
dcterms:modified	Definieert op welke datum dit concept voor het laatst is aangepast (als literal)
skos:prefLabel	Definieert het voorkeurslabel bij dit concept in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag), waarbij afkortingen en acroniemen als voorkeurslabel mogen voorkomen
skos:altLabel	Definieert de alternatieve labels bij dit concept in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag), waarbij afkortingen en acroniemen ook als alternatief label gedefinieerd worden als zij niet als voorkeurslabel zijn gedefinieerd om ze ook vindbaar te maken voor entity extraction
vaem:abbreviation	Definieert apart de afkorting bij dit concept (als literal met een language tag), zodat deze later makkelijk uit de thesaurus gefilterd kunnen worden ten behoeve van een aparte afkortingenlijst (als literal); Deze afkortingen zijn niet vindbaar voor entity extraction (geen SKOS label)
skos:definition	Definieert de betekenis van dit concept in een korte, duidelijke en eenduidige omschrijving in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
skos:inScheme	Definieert in welke concept schemes (hier alleen de thesaurus) dit concept is opgenomen (als resource)
skos:topConceptOf	Definieert of dit concept een topconcept is van deze thesaurus (als resource)
isothes:broaderGeneric	Definieert een broader relatie met een generieker concept (als resource)
isothes:broaderPartitive	Definieert een broader relatie met een generieker concept waarvan dit concept een onderdeel is (als resource)
isothes:broaderInstantial	Definieert een broader relatie met een generieker concept waarvan dit concept een instantie is (als resource)
skos:related	Definieert associatieve relaties met andere concepten binnen deze thesaurus (als resource)
skos:exactMatch	Definieert de URI’s van de externe resources die exact dezelfde betekenis hebben als dit concept (als resource)
skos:closeMatch	Definieert de URI’s van de externe resources die bijna dezelfde betekenis hebben als dit concept (als resource)
foaf:primaryTopicOf	Definieert de URL’s van de autoratieve brondocumenten voor dit concept (als resource)
dcterms:source	Definieert de namen van de bronorganisaties van de externe resources en brondocumenten waarnaar verwezen wordt voor dit concept (als literal met een language tag)

Overzicht van de gebruikte properties bij de Conceptgroepen

Predicate	Toelichting
dcterms:modified	Definieert op welke datum deze conceptgroep voor het laatst is aangepast (als literal)
skos:prefLabel	Definieert het voorkeurslabel voor deze conceptgroep in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
skos:definition	Definieert een korte, duidelijke en eenduidige omschrijving van deze conceptgroep in het Engels en het Nederlands (als literal met een language tag)
skos:notation	Definieert de positie van deze conceptgroup in de thematische structuur (als literal)
skos:inScheme	Definieert in welke concept schemes (hier alleen de thesaurus) deze conceptgroep is opgenomen (als resource)
isothes:subgroup	Definieert welke subgroepen (subthema's) vallen onder deze supergroep (als resource)
isothes:superGroup	Definieert onder welke supergroep (hoofdthema) deze subgroep valt (als resource)
skos:member	Definieert welke concepten horen bij deze conceptgroep (als resource)

Overzicht van alle prefixes, gebruikte classes, properties en datatypen

Prefixes	Gebruikte classes, properties en datatypen
rdf	a (rdf:type)
skos	skos:ConceptScheme, skos:Concept, skos:Collection, skos:prefLabel, skos:altlabel, skos:hiddenLabel, skos:definition, skos:scopeNote, skos:editorialNote, skos:historyNote, skosChangeNote, skos:broader, skos:related, skos:inScheme, skos:topConcept, skos:exactMatch, skos:closeMatch, skos:notation, skos:member
isothes	isothes:ConceptGroup, isothes:subGroup, isothes:broaderGeneric, isothes:broaderPartitive, isothes:broaderInstantial
vaem	vaem:abbreviation
foaf	foaf:primaryTopicOf, foaf:depiction
owl	owl:Ontology, owl:Thing, owl:Class, owl:ObjectProperty, owl:DataypeProperty, owl:versionInfo, owl:versionIRI, owl:priorVersion
rdfs	rdfs:label, rdfs:comment, rdfs:subClassOf, rdfs:domain, rdfs:range
dcterms	dcterms:identifier, dcterms:title, dcterms:description, dcterms:type, dcterms:language, dcterms:subject, dcterms:audience, dcterms:conformsTo, dcterms:format, dcterms:publisher, dcterms:creator, dcterms:contributor, dcterms:created, dcterms:modified, dcterms:issued, dcterms:license, dcterms:source
schema	Voorlopig gebruiken we nog vergelijkbare rdfs en dcterms properties (die worden nog het meest gebruikt)
cc	cc:attributionName, cc:attributionURL, cc:morePermissions
void	void:DatasetDescription, void:Dataset, void:Linkset, void:subset, void:target, void:linkPredicate, void:triples, void:exampleResource, void:uriSpace, void:inDataset, void:sparqlEndpoint
dcat	Nog kiezen bij het uitwerken van de distributions
adms	adms:versionNotes, adms:status
voag	voag:frequencyOfChange
freq	freq:quarterly
xsd	^^xsd:string, ^^xsd:date

Bronnen

W3C bronnen

• W3C SKOS Simple Knowledge Organization System Primer
• W3C SKOS Simple Knowledge Organization System Reference
  

Presentaties

• Juan Antonio Pastor Sánchez, Elaboration of controlled vocabularies using SKOS (SKOS Workshop), University of Murcia (Spain)
  

Artikelen/papers

• Thomas Baker, Sean Bechhofer, Antoine Isaac, Alistar Miles, Guus Schreiber, Ed Summers, Key choices in the design of Simple Knowledge Organization System (SKOS), Elsevier, 2013
• M. Mercedes Martinez-Gonzales, Maria-Luisa Alvite-Diez, Thesauri and Semantic Web: Discussion of the Evolution of Thesauri Toward Their Integration With the Semantic Web, IEEE Access, 2019
  

Boeken

• The Data-Centric Revolution
• Semantic Web for The Working Ontologist
• Semantic Modeling for Data (pitfalls and dilemma’s)
• Demystifying OWL for The Enterprise
• Validating RDF Data
• Learning SPARQL
  

Blogs

• Jan Willem van Veen, Hoeders van thesauri, verenigt U!, ArchiXL, 2020
  

Videos

• BBC Short Stuff: What Makes Soup, Soup?
• Sesamstraat: Ernie ruimt zijn speelgoed op
  

Thesaurus en ontologie voorbeelden

• BBC Ontologies
• Play-a-LOD (model en instanties)
• Getty Vocabularies
• UNESCO Thesaurus (en Publicatie Ontologie)
• EuroVoc
• AGROVOC
• GEMET
• Etc.
  

Vocabulaire editors

• VocBench
• Visual Studio Code (VSC) met de Stardog RDF Grammars exptensie
  
  

Triplestores

• TriplyDB
• Fuseki
  
  

Skosmos omgevingen

• Omgevingen voor 1 thesaurus
  • UNESCO Thesaurus
  • AGROVOC
  • ArchiXL Thesaurus
  • IKV Thesaurus
• Omgevingen voor meerdere thesauri
  • Finto
  • BARTOC
  • BegrippenXL
  • Loterre
    

In de klassieke betekenis is een thesaurus een soort naslagwerk. Een thesaurus gebruikt men om het exacte woord voor een voorwerp (een bepaalde vakterm) of een woord met de gewenste connotatie (uit stijloverwegingen) te vinden.

In de klassieke betekenis is een thesaurus een soort naslagwerk. Een thesaurus gebruikt men om het exacte woord voor een voorwerp (een bepaalde vakterm) of een woord met de gewenste connotatie (uit stijloverwegingen) te vinden.

Een vocabulaire is een verzameling herbruikbare modeleerconstructies in RDF, generiek of specifiek voor een bepaald domein, die gebruikt kunnen worden om Linked Data mee te beschrijven, modeleren en op te slaan en om Linked Data via het internet met elkaar te kunnen linken.

Met de URI-strategie wordt alle informatie van digitaal stelsel op een uniforme en samenhangende manier vindbaar en toegankelijk. De URI-strategie geeft duidelijkheid hoe URI's moeten worden opgebouwd.

De Vocabulary of Interlinked Datasets (VoID) is een Vocabulaire om relaties tussen datasets uit verschillende data catalogi mee te beschrijven.

VocBench is een web-based, meertalig ontwikkelingsplatform voor het beheer van OWL-ontologieën, SKOS (/ XL) thesauri, Ontolex-lemon lexicons en generieke RDF-datasets

TriplyDB integreert de datasets van uw organisatie in een kennisgraaf die voldoet aan open standaarden. De kracht van Linked Data stelt u in staat om vragen te stellen over verschillende data silo's heen, en laat u profiteren van de echte waarde van uw gegevens.

Open source web-based SKOS-browser en publicatietool

Semantic MediaWiki (SMW) is an extension to MediaWiki that allows for annotating semantic data within wiki pages, thus turning a wiki that incorporates the extension into a semantic wiki. Data that has been encoded can be used in semantic searches, used for aggregation of pages, displayed in formats like maps, calendars and graphs, and exported to the outside world via formats like RDF and CSV.

In de klassieke betekenis is een thesaurus een soort naslagwerk. Een thesaurus gebruikt men om het exacte woord voor een voorwerp (een bepaalde vakterm) of een woord met de gewenste connotatie (uit stijloverwegingen) te vinden.

Als in OWL properties of RDFS properties.

Een vocabulaire is een verzameling herbruikbare modeleerconstructies in RDF, generiek of specifiek voor een bepaald domein, die gebruikt kunnen worden om Linked Data mee te beschrijven, modeleren en op te slaan en om Linked Data via het internet met elkaar te kunnen linken.

Een Uniform Resource Locator (afgekort URL) is een gestructureerde naam die verwijst naar een stuk data. Voorbeelden zijn het unieke adres waarmee de locatie van een webpagina op internet wordt aangegeven of een e-mailadres. In de naam is alle informatie opgenomen over de benodigde techniek om de betreffende gegevens te bereiken. De URL is een bijzondere vorm van de URI.

Actie: Nog een korte omschrijving toevoegen.

Als in rdfs:domains.

Als in rdfs:range.

Een linkset is een verzameling RDF links tussen twee datasets.

Simple Knowledge Organization System (SKOS) is een internationale standaard voor het maken van taxonomieen en thesauri

Simple Knowledge Organization System (SKOS) is een internationale standaard voor het maken van taxonomieen en thesauri

Binnen onze PLDN context, boeken die over Linked Data gaan of inzoomen op een belangrijk onderwerp binnen Linked Data, zoals, semantisch modeleren, SPARQL of RDF validatie

De Web Ontology Language (OWL) is de standaard van W3C voor het definiëren van ontologieën voor het wereldwijd web. Deze ontologieën worden door de formele semantiek gekenmerkt, gebaseerd op de standaard RDF voor objecten van W3C.

ArchiXL is een onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd in enterprise- en IT-architectuur. Wij helpen organisaties bij het inrichten van hun informatievoorziening en het creëren van het noodzakelijke inzicht. Wij richten ons op organisaties in publieke en financiële sector. Vanuit ArchiXL Opleidingen bieden we praktijkgerichte opleidingen op het gebied van architectuur.

Formele definitie van de klassen, eigenschappen en relaties van een datastructuur en de bijbehorende constraints als een knowledge graph

EuroVoc is een meertalige, multidisciplinaire thesaurus voor de activiteiten van de EU, met name het Europees Parlement

AGROVOC, een letterwoord samengesteld uit Agriculture (landbouw) en Vocabulary (thesaurus), is een meertalige, gecontroleerde thesaurus die alle aandachtsgebieden van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties beslaat, zoals voedsel, landbouw, tuinbouw, bosbouw en visserij

Visual Studio Code-syntaxis highlighting voor al uw favoriete RDF-talen (en ook een paar Stardog-specifieke)

De Basel Register of Thesauri, Ontologies & Classifications (BARTOC) is een database van kennisorganisatie-systemen en KOS-gerelateerde registers, ontwikkeld door de Basel University Library in Zwitserland. Het belangrijkste doel is om zoveel mogelijk kennisorganisatie-systemen op één plaats op te sommen om een grotere zichtbaarheid te bereiken, de kenmerken ervan te markeren, ze doorzoekbaar en vergelijkbaar te maken en kennisuitwisseling te bevorderen. BARTOC omvat elke vorm van KOS uit elk domein, in elke taal, elke publicatie-indeling en elke vorm van toegankelijkheid.

Linked open terminology resources (Loterre) is een platform voor de browsen en het delen van multidisciplinaire en meertalige wetenschappelijke terminologieën, in overeenstemming met open en linked data webstandaarden (LOD) en FAIR-principes