Conceptual Friday 19 februari 2016

Locatie: Geonovum, Amersfoort
Route: Route naar Geonovum

Verslag[bewerken]

Waardelijsten en URI-strategie[bewerken]

Deelnemers[bewerken]

Wat verstaan we onder waardelijst?[bewerken]

In de meest enge zin kun je waardelijst ("waardenlijst" mag ook) zien als een vaste lijst met waarden, bijvoorbeeld de waardelijst "boolean" met waarden "true" en "false". Maar een waardelijst kan ook uitgebreider zijn, zoals bijvoorbeeld de waardelijsten van OWMS waar label, Q-name en URI van een waarde zijn opgenomen. Er zijn twee soorten waardelijsten, de refererende en de voorschrijvende, de grens tussen beide is niet altijd scherp. De eerste soort geeft aan welke objecten/resources in een bepaalde context gerekend mogen worden tot een bepaalde verzameling, de ander geeft een lijst van toegestane waarden (ja/nee, man/vrouw enz.) zonder te letten op context.

Waardelijsten worden uit het kennismodel afgeleid vanuit de context van een specifieke vraag, bijv. die van een app die van de data in het kennismodel gebruik maakt. De samenstelling van de lijst kan variëren al naar gelang de invalshoek van de toepassing of het toepassingsprofiel. Waardelijsten hebben een functie in toepassingen of toepassingsprofielen. Daar dienen ze als - closed world - keuzelijstjes. Het kan nodig zijn om verschillende varianten of versies van waardelijsten te hebben. Bijvoorbeeld naast de historische lijst met gemeentenamen ook een lijst met alleen actuele gemeenten, of gemeenten in de provincie Overijssel.

Soms kan een waardelijst gedefinieerd worden als een query op het kennismodel, soms wordt simpelweg handmatig een opsomming gemaakt van de waarden.

Opbouw van een kennismodel[bewerken]

Een kennismodel kan bestaan uit verschillende onderdelen. Je kunt onderscheid maken tussen de gehanteerde begrippen, die je vastlegt in een thesaurus, en een model met instanties, eigenschappen en relaties, die je vastlegt in een ontologie. Voor de thesaurus is SKOS een geschikte vocabulary, voor de ontologie is dat OWL. De begrippen hebben bij voorkeur een authentieke bron, bijvoorbeeld een link naar wet- en regelgeving.

In onderstand plaatje wordt weergegeven hoe dat er in samenhang uitziet en hoe het basispatroon van de URI-strategie kan worden toegepast.

Een ellips geeft een namespace aan. Een pijl van A naar B geeft aan dat er vanuit A naar B verwezen wordt. Thesaurus en Ontologie vormen samen het kennismodel en bevatten alle content van het register. De waardelijsten zijn geen onderdeel van het kennismodel, maar staan daarbuiten in een toepassing of toepassingsprofiel. De waardelijsten bevatten URI's uit het kennismodel.

2016-02-19 CF URI-strat WL.jpg

Niet besproken: Hebben waardelijsten een URI en is daarvoor ook een patroon aanbevelenswaardig?

Toevoeging Gerard Kuys: Op deze niet besproken vraag zou volgens mij het antwoord moeten luiden: het hangt ervan af hoe vluchtig de context is. Is het een eenmalige query, dan kan worden volstaan met een anonieme resource (blank node), maakt daarentegen een waardenverzameling vast deel uit van het kennismodel (bijv. alle gemeenten, alle huidige gemeenten, alle rijkswegen, alle inkomensgerelateerde regelingen) dan verdient het aanbeveling om de verzameling een vaste identifier (URI) mee te geven.