Boek 5/Achtergrond: Open data vraagt om open standaarden

Open overheidsdata schept transparantie en voedt innovatie. We zien daarom dat een groeiend aantal overheidsorganisaties hun data online beschikbaar stelt. Ook komt er steeds uitdrukkelijker wetgeving die de overheid verplicht om de data die zij verzamelt en produceert, beschikbaar en herbruikbaar te maken.

Om open data te kunnen gebruiken en uitwisselen, moet de overheid deze publiceren in formaten die voldoen aan open standaarden. Open standaarden zijn geen ‘nice to have’. Zij maken deel uit van de definitie van ‘open government data’ (OGD). Het Forum Standaardisatie steunt actief het Platform Linked Data Nederland (PLDN) omdat overheidsorga­nisaties het belang van open data inzien. Samen met het PLDN wil het Forum Standaardisatie ervoor zorgen dat de overheid haar data publiceert in formaten die voldoen aan open standaarden en aan de wetgeving rondom herbruikbare overheidsinformatie.

De Nederlandse overheid stelde het Forum Standaardisatie ruim tien jaar geleden in om het gebruik van open standaarden in de publieke sector te stimuleren.

Het Forum Standaardisatie beheert de lijst van standaarden die overheidsorganisaties verplicht moeten uitvragen bij investeringen in ICT-projecten.

Op deze ‘Pas toe of leg uit’-lijst vinden we onder meer de Linked Open Data-standaard SKOS. Ook benoemt de ‘Pas toe of leg uit’-lijst verschillende standaarden voor metadata, zoals OWMS, OAI-PMH, NL-LOM en geo-standaarden. Daarnaast hanteert het Forum Standaardisatie een lijst van aanbevolen standaarden. Voor deze standaarden bestaat geen verplichting, maar ze hebben een zo duidelijke toegevoegde waarde en ze worden zo algemeen toegepast, dat het Forum Standaardisatie het gebruik ervan aanbeveelt. Op de lijst aanbevolen standaarden staan open data­standaarden, zoals RDF 1.1, RDFa 1.1, DCAT en OWL.

Op Europees niveau heeft het Forum Standaardisatie de standaarden RDF 1.1 en SKOS aangemeld bij het European Multi-Stakeholders Platform on ICT Standardisation. Deze expertgroep van de Europese Commissie identificeert standaarden die bij aanbeste­dingen in Europa uitgevraagd kunnen worden.

Het Forum Standaardisatie peilt periodiek de adoptie van open standaarden bij de overheid en publiceert de resultaten in de jaarlijkse Monitor. Zo helpt het Forum Standaardisatie de overheid de vinger aan de pols te houden wat betreft de toepassing van open standaarden bij haar organisaties. Maar bovenal wil het Forum Standaardisatie het gebruik van open standaarden bij de overheid stimuleren en ondersteunen.

www.forumstandaardisatie.nl

Als in Data formaten, Opslagformaten en Uitwisselingsformaten.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat

Forum Standaardisatie adviseert de hele publieke sector over het gebruik van open standaarden. De overheid wisselt veel digitale gegevens uit. Dit moet betrouwbaar, eenduidig en veilig gebeuren en dat lukt het beste met open ICT standaarden. Daarnaast stimuleert het Forum samenwerkingsinitiatieven rond standaardisatie. Forum Standaardisatie is een adviescommissie met deskundigen uit diverse overheidsorganisaties, het bedrijfsleven en de wetenschap.

Platform Linked Data Nederland (PLDN)

Een sector is een deel van de economie. Het is een benaming voor alle bedrijven samen die actief zijn in een bepaalde categorie producten of diensten.

Informatie gepubliceerd als Open Data en dat aan andere data linkt, wordt Linked Open Data (LOD) genoemd. Data wordt nog beter ontsloten, omdat men zoveel mogelijk verwijzingen aanbrengt naar andere kennisbronnen en anderen gemakkelijk naar informatie kunnen verwijzen.

Simple Knowledge Organization System (SKOS) is een internationale standaard voor het maken van taxonomieen en thesauri

Overheid.nl Web Metadata Standaard (OWMS)

Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH)

Nederlandse variant van IEEE LOM (Learning Object Metadata).

De Web Ontology Language (OWL) is de standaard van W3C voor het definiëren van ontologieën voor het wereldwijd web. Deze ontologieën worden door de formele semantiek gekenmerkt, gebaseerd op de standaard RDF voor objecten van W3C.